Gewone pad: fietsers rijden amfibieën aan flarden

Brusselse natuurorganisaties manen fietsers en joggers aan om in de maanden februari en maart rekening te houden met overstekende padden. “Vooral na zonsondergang is het uitkijken geblazen.”

Vroeger begon de paddentrek veelal begin maart, maar dat behoort tot het verleden. Tegenwoordig kruipen padden, kikkers en salamanders soms al bijna een maand eerder uit de schuilplaatsen waar ze hun winterslaap hielden. Bewijs? Twee weken geleden vond in Watermaal-­Bosvoorde al een zogenoemde padden­overzet plaats, ter hoogte van de Wolvinnendreef en de Charle-Albertlaan. Vrijwilligers van natuurorganisatie Natagora hielpen een veertigtal ontwaakte dieren om veilig de drukke wegen over te steken, op weg naar hun broedplaatsen in poelen en vijvers.

Extra hulp bij die overzet is welkom, want volgens Aude Jacomet van Natagora vormen behalve het autoverkeer ook tweewielers een steeds grotere bedreiging voor de koudbloedigen. “Snel rijdende fietsers in het donker zullen net als snel rijdende automobilisten de dieren niet opmerken,” zegt Jacomet. Daarom wil Natagora binnenkort in dialoog treden met fietsersorganisaties, om meer in te zetten op bewustzijnsacties.
Ook joggers letten best goed op hun tellen, vult Jacomet aan. “Het is uitkijken na zonsondergang, want dat is het moment dat padden op weg gaan.”

De relevante sites, met veel kikvorsachtigen, liggen allemaal in de periferie van de stad. Er zijn elf bekende plekken in Brussel waar ze dezer dagen oversteken: twee in Watermaal-Bosvoorde, drie in Oudergem en twee in Ukkel. Andere hotspots zijn aan het Zoniënwoud en het Rood Klooster. In totaal telden vrijwilligers van Natagora bij de paddenoverzet vorig jaar meer dan 9.000 amfibieën. Op de site in de buurt van het Begijnenbosdal in Neder-Over-Heem­beek is de nood aan vrijwilligers het hoogst.

Onlangs kwam de Vlaamse tegenhanger van Natagora, Natuurpunt, met het weinig opbeurende nieuws dat er steeds minder padden voorkomen, met een gemiddelde daling van dertig procent van de populatie. Sommige locaties crashen volledig met een verlies van tachtig procent. In Nederland daalde het aantal padden sinds 2008 met zestig procent. Brusselse cijfers zijn er niet, maar tellingen van Natagora geven volgens Jacomet een indicatie van een gelijkaardige trend. “In Watermaal-Bosvoorde werden in 2022 ongeveer 8.000 amfibieën overgezet, maar vorig jaar telden de medewerkers er maar 5.000.” Natagora merkt specifiek ook dat er steeds minder bruine kikkers zijn.

De klimaatopwarming is volgens de experts de grote schuldige, omdat die langere periodes van droogte veroorzaakt, wat nefast uitdraait voor hun geliefde broedplekken. Belangrijk is ook dat er daardoor minder stabiel koude winters zijn. Zo werden in januari koudere periodes afgewisseld met warmere en die schommelingen zijn nefast voor amfibieën in hun winterslaap. Als zij blootgesteld worden aan hoge temperaturen terwijl ze in winterrust zijn, verbranden ze veel meer energie dan bij normale temperaturen. Lagere energiereserves maken ze kwetsbaarder voor terugkerende winterse vorst. Ze ontwaken er zwakker door, waardoor hun overlevingskansen slinken.

De belangrijkste Brusselse sites:www.natagora.be/sauvetage-des-batraciens