Ismail Khajjou: 'Geef de Brusselse jongere vertrouwen'

“Mijn grootste kans was het jeugdhuis. Ik ging er eerst naartoe als vijftienjarige. Daarna kon ik doorgroeien als vrijwilliger, en kreeg ik verantwoordelijkheden. Zonder het jeugdhuis zou ik niet zijn wie ik nu ben.”

Kansen, het is een rode draad door het gesprek, vooral wanneer het over de armere volkswijken als Peterbos of Kuregem gaat. Khajjou windt zich zichtbaar op. “Kansen krijgen gebeurt eerst en vooral via het onderwijs, maar in die kansarme wijken zijn er gewoon geen goede scholen. Ze krijgen extra budget om bijvoorbeeld gedragsproblemen aan te pakken, maar ik zie geen enkele vooruitgang. Investeringen koppel je toch aan resultaten op een bepaalde termijn?”

Wat volgens Khajjou wél werkt in de wijk, is het netwerk dat het lokale jeugdhuis van D’Broej daar heeft uitgebouwd. “Met geld van de VGC (Vlaamse Gemeenschapscommissie, red.) dus. Ik heb de indruk dat ze aan Nederlandstalige kant beter begrepen hebben op welke manier langetermijninvesteringen lonen. Zelfs al zijn er de laatste jaren steeds minder subsidies, ze weten dat de sociale steun droogleggen compleet zinloos is.”

Na de incidenten van april dit jaar, waarbij het tot een confrontatie kwam tussen jongeren en veiligheidsdiensten in Peterbos, schoot ook de gemeente in actie. Er komt onder meer nieuwe sportinfrastructuur. “Ik hoop met heel mijn hart dat het vruchten afwerpt. En dat ze niet opnieuw dezelfde fout maken: reageren als de problemen de kop opsteken, om dan een paar jaar later de opvolging te staken. Want opvolging is essentieel.”

Als de politiek te lang op zich laat wachten, dan schieten de ketten zelf in gang. “Initiatieven als MolenGeek, jonge gasten die andere jongeren leren programmeren, dat opent deuren. Zelf heb ik erg veel gehad aan TYN, Talented Youth Network. Ze leren jongeren nadenken over wat ze met hun leven willen doen, en hoe ze dat in de hand willen nemen.”

“In het begin was het geloof in projecten zoals MolenGeek of cultuurhuis L’Epicerie niet al te groot. Dat is veranderd, want het rendement is duidelijk zichtbaar. Zulke projecten leren jongeren om kansen te grijpen, op het goede moment, en zelfs om hun eigen kansen te creëren. Dat gebeurde lange tijd niet of nauwelijks.”

Geen ijs

De Brusselse jongere in 2018? “Un dynamisme de dingue, bol van energie.” Khajjous ogen beginnen te schitteren. “De Brusselse jongere, die wil de dingen doen bewegen. De ket is meertalig en gewend om met verschillende soorten mensen om te gaan. Het ijs breken? Voor de Brusselse jeugd is er geen ijs.”

“Geef die Brusselse jongeren vertrouwen. Natuurlijk zijn het niet allemaal engeltjes, maar blijf in hen investeren. Geef hen de kans om verantwoordelijkheid op te nemen. Dat is de enige manier om op termijn een positieve dynamiek creëren.”

In Anderlecht gebeurt helaas het tegendeel, vindt Khajjou. “Kijk naar Kuregem. Dat zit barstensvol sportieve jongeren, die zelf met hun kickboxing- of jiujitsuclub willen beginnen. Dat moeten ze wel doen, sinds de gemeentelijke sportzaal Curosports gesloten is. Maar de gemeente Anderlecht begeleidt hen daar niet in. Nochtans zijn dat precies de initiatieven die aanmoediging verdienen. Een eigen sportclub opzetten betekent veel voor die jongeren, het is opnieuw een kans om verantwoordelijkheid op te nemen.”

“Het bewustzijn bij jonge mensen over problemen is veel groter geworden. Ze durven ze sneller te benoemen. In het jeugdhuis Chicago (in Brussel-Stad, red.) spreken prille tieners ons spontaan aan wanneer het niet goed gaat op school. Ze zoeken op tijd hulp, dat gebeurde vroeger veel minder. Nu is het zaak om die hulp goed te organiseren.”

Finland

Het voorbije jaar trok Khajjou voor de tweede keer naar Finland met jeugdhuis Chicago. Elf jongeren en vier begeleiders werden er ingewijd in het Finse onderwijssysteem, dat vaak bejubeld wordt voor zijn kwaliteit.

"Dat was voor de jongeren een eyeopener. Ze voelden zich bedrogen in Brussel. ‘Kijk hoe goed het in Finland georganiseerd is, ik wil hier blijven. Waarom kunnen we het niet beter doen in België, in Brussel?’ Geldgebrek? Het Finse systeem kost in verhouding maar een procent meer dan het Vlaamse en het Waalse,” zegt Khajjou.

“Natuurlijk zijn er in Finland ook schaduwkanten. In drie voorbereidende jaren voor het hoger onder­wijs is er keiharde competitie. Zeker voor de lerarenopleiding, de selectie is even hard als voor wie in België geneeskunde wil studeren. Dat geeft de leerlingen stress. De Finse overheid wil alleen de besten voor de klas. Die harde competitie is de prijs die je betaalt, is de redenering.”

Voor Khajjou zelf was het niet altijd een gemakkelijk jaar. Zijn broer overleed, waardoor hij tijdelijk in het familiebedrijf, een industriële bakkerij en transportbedrijf, aan de slag ging. Hij is er bedrijfsanalist, maar zijn passie ligt elders.

“Misschien ga ik opnieuw lesgeven. Hoewel, ik wil echt concrete verandering realiseren, en dat gebeurt volgens mij politiek. Grassroots-initiatieven die groeien vanuit de bevolking mogen dan deuren openen, het is via de lokale besturen dat ze de middelen kunnen krijgen. Bovendien blijven die initiatieven vaak heel lokaal. Ik wil een oplossing voor álle moeilijke wijken in Brussel.”

Hoe die drang naar verandering zich precies zal vertalen, is ook voor Khajjou zelf nog niet duidelijk. Stilte voor de storm? Van die stilte heeft hij alvast kunnen genieten. “Met Brussels Boxing Academy ben ik afgelopen zomer drie weken naar de Pyreneeën getrokken. Even weg van de wereld, geen gsm. Alleen maar wandelen en nadenken. Heerlijk.”

Ismail Khajjou

• Geboren in Kuregem in 1994
• Doet vrijwilligerswerk rond onderwijs in jeugdhuizen van D’Broej