Maron belooft betere waterkwaliteit Zenne en kanaal door beperking van overstort uit riool

De waterkwaliteit van Zenne, Woluwe en het kanaal zijn de afgelopen jaren verbeterd, maar nog altijd niet goed te noemen, erkent minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo). Hij staat onder druk van milieuorganisaties om het aantal 'overstortmomenten' vanuit riolen in de waterlopen te beperken. De rioolcollector Rechteroever en bijbehorende overloop zijn na bijna 15 jaar eindelijk gereinigd, en dat heeft daar alvast het aantal overstorten meer dan gehalveerd.

"Menselijke activiteit heeft een zware impact op de waterkwaliteit in Zenne, Woluwe en kanaal", zei Maron in de commissie Leefmilieu na een vraag van parlementsleden Lotte Stoops (Groen) en Ingrid Parmentier (Ecolo) over de overstort van afvalwater. "Daarom zal het nieuwe Waterbeheerplan 2022-2027 ambitieuze maatregelen moeten voorstellen om de kwaliteit van de waterlopen te verbeteren tegen 2027."

Onder meer een verbetering van de werking van overstortleidingen, het herstel van natuurlijke oevers en de strijd tegen afvaldumping maken deel uit van dat plan, zei de minister.

Net als een 15-tal milieuorganisaties afgelopen week vroegen Stoops en Parmentier minister Maron ook naar de stappen die hij gezet heeft om het probleem van de veelvuldige 'overstorten' van rioolwater aan te pakken. Bij hevige regenval kunnen de rioolcollectoren de hoeveelheid water niet slikken, waardoor het overtollige rioolwater via een overstortleiding rechtstreeks in Zenne, kanaal of Woluwe loopt.

In 2020 gebeurde dat minstens 160 keer. Tien miljoen kubieke meter water stroomt zo jaarlijks in de Zenne en het kanaal zonder gereinigd te worden.

Grootste rioolcollector en -overloop is gereinigd

De werking van de overlopen van collectoren kan geoptimaliseerd worden om de opslagcapaciteit van het rioolnet ten volle te gebruiken, zodat de overloop pas geactiveerd wordt als het echt niet anders kan, zei Maron.

De 'overlaat' kan ook uitgerust worden met drijvende barrières om bepaald afval in de riool te houden. Op die manier wordt het naar het waterzuiveringsstation gestuurd, in plaats van terecht te komen in de waterloop.

De rioolcollector Rechteroever en het bijbehorende overstortknooppunt Nieuw Maalbeek zorgden jarenlang voor de grootste overstort in de Zenne, zowel qua frequentie als hoeveelheid water. Na een ordonnantie uit 2006 droeg de Stad de collector over aan het Gewest, die hem vervolgens meer dan tien jaar lang niet reinigde. Met jaren vertraging gebeurde dat in juni 2020 uiteindelijk toch.

In de vernieuwde riooloverloop van de Nieuw Maalbeek worden zulke drijvende barrières nu uitgetest. Als die goed blijken te functioneren, zouden ze ook elders kunnen worden gebruikt, zegt Leefmilieu Brussel. Het aantal overstortmomenten blijkt alvast meer dan gehalveerd.

“Het einde van de verbeteringswerken aan de Nieuwe Maalbeek door Vivaqua verklaart de daling van de cijfers voor het 2de semester van 2020, wat zeer bemoedigend is voor het effect van deze verbeteringswerken", zegt hydroloog Michaël Antoine aan BRUZZ.

"Sinds het einde van de werken is het geloosde volume aan de overlaat Nieuw-Maalbeek per maand met 60 procent gedaald ten opzichte van de vorige jaren en is de frequentie en de duur van de lozing met ongeveer 70 procent gedaald."

Regenwaterinsijpeling

Een van de voorziene acties van een Europees project is om ook twee andere belangrijke overstortleidingen aan te passen. De werking van een van beide, de Paruck, is al gedeeltelijk herzien, wat eveneens voor een halvering van het aantal overstortmomenten heeft gezorgd, zei Maron in de commissie. Een studie naar de andere overstortleiding, die van de Molenbeek, is in juni 2020 begonnen met de installatie van trackers die het debiet in de riool meten.

Het Waterbeheerplan moet ook de oorzaak van het probleem - het overtollige water in de Brusselse riolen na regenbuien - aanpakken. Regenwater moet op bepaalde plaatsen weer de bodem in kunnen sijpelen, in plaats van meteen naar de riool geleid te worden. In de onmiddellijke omgeving van het kanaal, het grootste stormbekken in open lucht in Brussel, zou het heldere regenwater naar daar gestuurd kunnen worden, bijvoorbeeld vanuit het toekomstige Becopark.