3 vragen: Waarom Uber vrijdag om 18 uur uit de lucht ging

Een disruptieve app, een wet uit 1995 en taxichauffeurs die zich inschrijven als limousinechauffeurs. Wie de berichtgeving rondom de verbanning van Uber uit het Brussels Gewest de afgelopen dagen gevolgd heeft, weet dat al die zaken een rol spelen in het op zwart gaan van de app sinds vrijdag 18 uur. Maar hoe zit het nu exact? Waarom verdwijnt Uber en verliezen 2.000 chauffeurs hun inkomsten? BRUZZ bekeek het arrest, sprak met juristen en betrokkenen en legt het uit.

Wat staat er in het arrest?

De uitspraak van dinsdag heeft betrekking op de uitvoering van een uitspraak van de rechter in 2015. Na die eerste uitspraak, waarin Uber dwangsommen werd opgelegd, volgden verschillende gerechtelijk procedures in het kader van de uitvoering van deze beslissing. Dinsdag bevestigde het hof van beroep dat het vonnis van 2015 ook uitgevoerd kon worden tegen voertuigen bestuurd door houders van VVB-vergunningen. De zaak werd destijds aangespannen door taxibedrijf Taxis Verts. Dat het beroep werd gegrond verklaard, dit wil zeggen dat Uber zich wel degelijk aan de taxiwetgeving moet houden. UberX en Uberpop zijn namelijk dezelfde diensten volgens de rechtbank en in totaal werd een bedrag van 880.000 euro aan dwangsommen toegekend.

Wat betekent dit?

De meerderheid van de Uber-chauffeurs werkt met een VVB-licentie, die bedoeld is voor onder meer uitbaters van een verhuurdienst van wagens met chauffeur (limousines). In de Brusselse wetgeving, daterend uit 1995, is bepaald dat chauffeurs van limousines geen gebruik mogen maken van “toestellen voor radiocommunicatie”. Dat is voor Uber-chauffeurs uiteraard onmogelijk: de Uber-app zit in hun smartphone en is cruciaal voor hun dienst. Ook moet er minstens drie uur voor een rit een contract worden afgesloten. Dat is eveneens onmogelijk in de snelle dienstverlening van Uber.

Los van het feit dat de Uber-chauffeurs dus niet voldoen aan de vereisten voor een VVB-licentie, bevestigt het hof van beroep opnieuw dat de dienst die Uber levert wel degelijk een taxidienst is. Het hof noemt “de werking met VVB-licenties een artificiële constructie met een onrechtmatig doel, er net op gericht om de regelgeving met betrekking tot het aanbieden van taxidiensten te omzeilen”. Met andere woorden: Uber-chauffeurs moeten werken met een duurdere taxilicentie, en niet met een VVB-licentie.

Uber heeft nog een laatste beroepsmogelijkheid tegen het arrest: cassatie. Het bedrijf laat weten dat nog bestudeerd wordt of het daar gebruik van gaat maken.

Waarom gaat de app juist op vrijdagavond om 18u op zwart?

Brusselse Uber-chauffeurs mogen dus niet meer opereren met een VVB-licentie. Volgens het bedrijf zelf, is dat zo’n 95 procent van de 2.000 chauffeurs. Het heeft volgens Uber geen zin om de applicatie nog te laten draaien met slechts 5 procent van de chauffeurs. Uber heeft zelf beslist om de app op vrijdag om 18u uit de lucht te halen. "We moeten zo snel mogelijk gevolg geven aan deze uitspraak", blijft hoofd van Uber België Laurent Slits op de vlakte over waarom juist voor deze timing gekozen werd. "Op dit moment kan alleen een noodoplossing van de regering dit (het op zwart gaan van de app, red.) voorkomen."

Het arrest is van kracht vanaf het moment dat het afgelopen dinsdag afgegeven werd. Uber heeft de app sindsdien nog even in de lucht gehouden, maar wel al gecommuniceerd naar de chauffeurs dat de app vrijdag om 18u onbruikbaar zou worden. In navolging van die mededeling zijn de chauffeurs gaan protesteren. Ze vragen om een nieuwe taxiwet, waarin ook hun statuut is opgenomen. Dat taxiplan werd donderdag versneld goedgekeurd, maar het kan nog een halfjaar tot een jaar duren voordat dat effectief ingevoerd wordt. Ondertussen probeert de regering een spoedordonnantie op te zetten om de chauffeurs alsnog aan het werk te houden. Die zou mogelijk al binnen een week actief kunnen zijn.