Kamer stelt beslissing over dreigende afbraak Brusselse havenspoorlijn uit

Over het principe waren alle partijen in de Kamercommissie mobiliteit het dinsdagochtend eens: de Brusselse havenspoorlijn mag niet verdwijnen. Maar tot een stemming over een wetswijziging daarrond kwam het niet, en de klok tikt intussen ongenadig verder.

Infrabel begint eind dit jaar op Schaarbeek-Vorming de laatste spoorverbinding van de Haven van Brussel op te breken. Een oud Koninklijk Besluit uit 2004 verplicht spoorinfrastructuurbeheerder immers dat te doen, zoniet volgt een boete van 7 miljoen euro. Het besluit dateert uit een tijd waarin de site werd gezien als de nieuwe locatie voor een nationaal stadion. Normaal zouden de werken nu al beginnen, maar de federale eigenaar van de site ging akkoord met een half jaar uitstel.

De Ecolo-Groen-fractie in de Kamer heeft een wetsvoorstel ingediend om het KB dat Infrabel tot de afbraak van de lijn dwingt te wijzigen. PTB-PVDA had een resolutie ingediend over hetzelfde onderwerp, en vroeg om beide voorstellen te koppelen.

Cruciaal belang

Omdat de toekomst van de havenspoorlijn aan een zijden draadje hangt, wordt ze nu niet meer gebruikt. Maar de lijn speelt een cruciale rol in de plannen van het Gewest voor een multimodaal transportknooppunt van weg-, water- en spoorverkeer op Schaarbeek-Vorming. Zonder deze spoorlijn is geen toekomst meer voor die hub, die mee de Brusselse klimaatdoelstellingen waar moet maken.

De lijn behouden zou op korte termijn al wekelijks 220 vrachtwagens per week uit het Brusselse verkeer kunnen houden. Op langere termijn kunnen dat er nog veel meer worden. Zo wordt een vrachtverbinding tussen Valencia en Brussel opgezet voor fruit en groente, maar gaat die alleen door als de havenspoorlijn blijft bestaan.

Naast de spoorverbinding met de haven is Infrabel vanwege hetzelfde KB al bezig met het opbreken van een zeer drukke goederenspoorlijn op Schaarbeek-Vorming, lijn 26A, goed voor het equivalent van nog eens 3.300 vrachtwagens per week. Voor die lijn is wel een tijdelijke vervanging gepland, maar er is nog geen timing voor een definitieve oplossing (zie kaart hieronder)

Het wetsvoorstel van de groenen wil het oude Koninklijk Besluit dat Infrabel verplicht de sporen af te breken, aanpassen. "Het werd uitgeschreven door de toenmalige minister van Overheidsbedrijven, en die is er nu niet", zei Groen-parlementslid Kim Buyst.

"Dus wijzen de ministers Alexander De Croo (Financiën, Open VLD) en François Bellot (NMBS en Infrabel, MR) al maandenlang naar elkaar. Omdat we het gevoel hebben dat we hier echt iets moeten aan doen, willen wij via parlementaire weg deze situatie rechtzetten en het KB aanpassen. Wij kiezen resoluut voor het spoor, ook voor goederenverkeer."

Maria Vindevoghel (PVDA) verwees in haar resolutie ook naar de economische en gezondheidseffecten van het afbreken van beide lijnen op Schaarbeek-Vorming. Zij wil daarom dat daarnaast ook spoorlijn 26A behouden blijft.

Technisch dossier

De andere partijen in de commissie lieten allemaal weten het eens te zijn met de grond van de zaak, "de geest van het wetsvoorstel". Maar er heerste duidelijk veel onduidelijkheid over de details in dit vrij technische dossier.

"Infrabel heeft aangekondigd dat ze starten met werken voor de bouw van een nieuwe lijn op de site van Schaarbeek-Vorming, die tegen 12 oktober klaar moet zijn. Laat dat geen aansluiting toe?", zei Tomas Roggeman (N-VA), verwijzend naar de werken voor de tijdelijke omleiding van spoorlijn 26A. Hij vroeg daarom een advies aan Infrabel, daarin gevolgd door parlementsleden van CD&V, Vlaams Belang, Open VLD, PS en MR.

Verschillende partijen wilden daarnaast ook geschreven adviezen ontvangen van het Brussels Gewest, vrachtvervoerder Lineas en de Haven van Brussel, die nochtans in 2018 een rechtszaak begonnen zijn om de afbraak van de spoorlijn te verhinderen. Ook de eigenaar van de terreinen, het federale Fonds voor de Spoorweginfrastructuur, en minister Bellot, die tot nu toe de hete aardappel doorschoof, zullen om een advies gevraagd worden. Wordt dus vervolgd.