Van den Brandt: 'Metro 3 kost nu meer dan 4 miljard euro, te veel voor Brussel alleen'

De totale kostprijs voor metro 3 wordt nu op minstens 4 miljard euro geraamd. Dat bleek vandaag uit het debat in de commissie Mobiliteit van het Brussels parlement, waar veel vragen onbeantwoord bleven. Cieltje Van Achter (N-VA) dient daarom een gemotiveerde motie in, waarin ze helderheid vraagt over de impact van de meerkost op de Brusselse begroting.

Op de vraag of minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) nog achter de nieuwe metrolijn 3 staat, was het antwoord volmondig: ja. "De regering heeft haar wil herbevestigd om met de metro verder te gaan. Maar dit wil niet zeggen dat we ons geen vragen mogen stellen bij de kostprijs", zegt ze. "Wij hebben nood aan externe steun."

Hoe Van den Brandt precies aan 4 miljard komt, is nog onduidelijk. Een flink stuk van die meerkost wordt verklaard door de offertes voor het stuk Noord-Bordet, die een pak duurder waren dan verwacht. Die bedroegen 2 miljard euro, in plaats van de door Beliris voorziene 810 miljoen euro. "Dat was voor ons echt een shock", zei Van den Brandt, "iets wat wij niet konden voorzien."

Dat er maar twee offertes waren, en de concurrentie dus maar heel beperkt speelt, kan die hoge bedragen verklaren, maar net dat wil het kabinet Van den Brandt nu laten bestuderen. Wie de offertes heeft ingediend, kon of wilde ze niet kwijt. Wel zullen de commissieleden er een kopie van krijgen.

Nog eens 400 miljoen extra

Ook het stuk tussen Albert en Noord zal 400 miljoen euro meer kosten dan voorzien, zei Van den Brandt. "Terwijl ik dacht dat om 170 miljoen euro ging", zei Cieltje Van Achter (N-VA). Ook over de precieze samenstelling van die 400 miljoen euro werd in de commissie geen verdere info gegeven. De kostprijs voor het stuk Albert-Noord zou nu 1 miljard euro bedragen, stelde Van den Brandt.

Beliris-geld

Volgens Van den Brandt zal Beliris tegen eind 2024 444 miljoen euro in de metro geïnvesteerd hebben. Dat is minder dan de 500 miljoen euro waavan altijd sprake was. "En het is amper tien procent van de totale kostprijs", stelt Van den Brandt. "Zo'n meerkost hadden we niet verwacht. Vier miljard euro is te veel voor het Brussels Gewest, dat een budget van 6 miljard euro heeft. Daarom zullen het federale niveau formeel om financiële steun vragen. Ook bekijken we wat Europa kan betekenen."

Dat dit nog niet eerder gebeurd was, wekte verbazing bij verschillende parlementsleden. Het was immers al veel langer duidelijk dat Brussel dit project niet zelf kan dragen. "Maar we willen op basis van gestabiliseerde cijfers dat gesprek aangaan, voor we de aanbesteding ten laatste eind 2024 toekennen", zei Van den Brandt.

Anderzijds is er geld van het federale niveau dat niet voor de metro gebruikt wordt, en ook dat roept vragen op. "Eind april zijn Beliris en het Brussels Gewest nog een bijakte overeengekomen, goed voor 729 miljoen euro steun aan het Gewest. Daarvan gaat maar een deel naar de metro", stelt Van Achter.

Die bijakte werd op 21 april aan het publiek voorgesteld, terwijl Beliris de twee veel duurdere offertes al op 18 april heeft binnengekregen. "Dus doe je bij de bekendmaking van die bijakte eigenlijk alsof er niks gebeurd is." stelt Van Achter.

Maar volgens Van den Brandt is het opsouperen van dat resterende Beliris-geld, geen fundamenteel antwoord. "Wat laat je dan vallen? Sociale woningen? En dan nog: we spreken hier over miljarden, die 700 miljoen volstaat sowieso niet. Het zijn belangrijke keuzes die serieuze debatten verdienen."

Gemotiveerde motie

Verschillende parlementsleden zoals Christophe De Beukelaer (Les Engagés) en Bianca Debaets (CD&V) vonden dat Van den Brandt de meest fundamentele vragen niet beantwoord had. "Wat als u nul op het rekest krijg van de federale overheid, wat zal u dan doen?", stelt Debaets. "En wie zal beslissen over het stuk tussen Noord en Bordet? Uw regering? Of zult u de hete aardappel doorschuiven naar de volgende regering?"

Van Achter wilde tot slot weten of er voor die 400 miljoen euro extra voor het stuk Albert-Noord een begrotingsaanpassing komt. "Neen, want dat wordt niet allemaal in 2024 uitgegeven", zei Van den Brandt daarover.

Dat antwoord was niet voldoende voor Van Achter, die een gemotiveerde motie in zal dienen, waarin het beleidsdaden suggereert aan de regering, die in de plenaire vergadering gestemd kunnen worden. "Want de Brusselse regering kijkt altijd naar het federale of Europese niveau voor extra steun, maar het moet ook zelf de zaken op orde stellen. De antwoorden zijn flou, en het is niet langer het moment om flou te zijn."