Brigitte Grouwels: "Ik wil vijftig procent meer Nederlandstalige scholen"

Afgaand op het resultaat van Groen: heeft CD&V op de juiste thema’s ingezet?
Grouwels: De groene thema’s zitten in het DNA van CD&V, lang geleden al spraken wij over het rentmeesterschap, we moeten de aarde in een betere staat doorgeven aan de volgende generatie dan we ze gekregen hebben. Onze mensen zijn hier volop mee bezig. Joris Pochet, verkozen in Jette, was bijvoorbeeld verslaggever van een rapport hoe het federale niveau en de gewesten moeten samenwerken om de luchtkwaliteit te verbeteren. Maar goed, het zijn de groenen die met die thema’s worden geïdentificeerd.We hebben ook heel erg ingezet op nabijheid en de gezelligheid in de wijken en dat gaan we blijven doen. Buurtschap is geen leeg begrip: waarom geen buurtgrootouders die op woensdagnamiddag kinderen uit de wijk bijhouden? Waarom zouden werkende koppels altijd een beroep moeten doen op grootouders ver buiten Brussel?

Brussel heeft in tegenstelling tot Vlaanderen overtuigd links gestemd.
Grouwels: En dat verontrust ons. De PS is niet afgestraft, de PTB die heel dicht bij de mensen staat – wat op zich goed is - piekt en ook de groenen, die toch ook eerder links zijn, hebben het goed gedaan. De reden voor onze bezorgdheid? Die partijen besteden weinig aandacht aan de middengroepen. Middengroepen die nota bene Brussel blijven verlaten, terwijl de instroom van nieuwe middenklassengezinnen te klein is.De middeninkomens zijn het enige middel tegen dualisering. Wij zijn net als links voor sociaal beleid, maar daarbovenop willen wij ook inzetten op sociale mobiliteit. Mensen moeten gestimuleerd worden om hogerop te geraken, ze mogen niet hulpbehoevend blijven.

Jonge tweeverdieners en eenpersoonshuishoudens verlaten Brussel ook omdat vastgoed te duur is.
Grouwels: Er moeten veel meer betaalbare koopwoningen op de markt komen. Sociale woningen aan de ene kant en exclusieve privé­woningen aan de andere kant helpen ons niet vooruit. Toen City.dev destijds communiceerde dat het duizend woningen in tien jaar gebouwd had, heb ik gezegd dat dat er duizend per jaar moeten zijn. Als je jonge mensen aan het begin van hun carrière in de stad kan houden, zullen ze zich engageren en mee strijden voor een leefbare, evenwichtige, stabiele stad. Middenklassen­gezinnen die het goed hebben, kunnen sociaal zwakkeren mee omhoog trekken. De rijken kijken niet om naar de sociaal zwakkeren.

Het totaal aantal Nederlandstalige gekozenen is weliswaar toegenomen, maar de bobo’s kijken neer op al wat Vlaams heet. Is alles koek en ei voor de Vlaamse Brusselaar?
Grouwels: Er is zeker vooruitgang geboekt wat de kennis van het Nederlands aangaat. Ik heb ooit een lelijke campagne gevoerd (Minder Frans, meer Brigitte, red.) die kwaad bloed gezet heeft, en die ik nu niet meer zou voeren. Ik was zo kwaad na discussies in het parlement waar tweetaligheid Frans-Arabisch best bespreekbaar was, maar waar Frans-Nederlands werd weggelachen.
Het Nederlandstalig onderwijs heeft ondertussen zijn vruchten afgeworpen. Ik neem heel veel de bus en ik hoor jongeren van alle kleuren onder elkaar Nederlands spreken. Tien jaar geleden was dat niet het geval. Maar we mogen ons niet in slaap laten wiegen, we zijn er nog bijlange niet.

In de openbare ziekenhuizen en aan de loketten in het gemeentehuis is het zeker niet overal zoals het hoort, er is zelfs een achteruitgang in de gemeentebesturen, dat zeggen ook de taalrapporten van de vicegouverneur. In het volgende regeerakkoord moet er opnieuw een hoofdstuk gewijd worden aan de tweetaligheid. Met de nadruk op de tweetalige dienstverlening.

In de taalwetgeving staat bijvoorbeeld dat in de gemeentelijke administraties vijftig procent van het leidinggevend personeel Nederlandstalig moet zijn en vijftig procent Franstalig, maar ze moeten wel allemaal tweetalig zijn. Dat is lang correct toegepast, maar wordt sinds kort losgelaten. Van het personeel moet een kwart Nederlandstalig zijn, ook dat wordt met de voeten getreden. ‘We vinden ze niet,’ hoor ik dan. Wel, dan moeten de gemeentelijke diensten aantrekkelijk gemaakt worden in de wetenschap dat Nederlandstaligen meertalig zijn en gemakkelijk elders aan de slag kunnen. Voor de Franstaligen moeten er meer taallessen komen. De vraag naar lessen Nederlands was na de eerste campagne van Actiris fors toegenomen. Er is wel degelijk belangstelling.

Gemeenteraadsverkiezingen geven geen zuiver beeld van het aantal Vlaamse stemmen. Met de gewestverkiezingen volgend jaar zijn het zuiver Vlaamse of Franstalige lijsten. Wat verwacht u?
Grouwels: Ik maak me zorgen, want procentueel gaan de Vlaamse kiezers er niet op vooruit. In sommige gemeenten wel, in andere wordt een forse achteruitgang genoteerd. Maar we kunnen het ons niet permitteren om achteruit te gaan. Als dat gebeurt, zullen er in Vlaanderen stemmen opgaan om minder in Brussel te investeren en zullen de Franstalige Brusselaars nog meer dan vandaag benadrukken dat we oververtegenwoordigd zijn met onze zeventien parlementsleden.

Die vrees is niet nieuw.
Grouwels: We moeten ook stemmen kunnen halen bij anderstaligen. De tijd dringt. Het is een frustratie die leeft bij gekozenen van verschillende partijen: Vlaanderen zorgt voor twintig procent van de plaatsen in het onderwijs, maar in het stemhokje kiezen de ouders van de kinderen die in het Nederlandstalig onderwijs schoollopen wel Franstalig. Dat geldt ook voor jongeren die al mogen stemmen: ze komen na de schooluren in een Franstalige omgeving terecht en stemmen Franstalig.Die ouders rechtstreeks aanspreken, zou erover zijn, maar ik vind dat er een grote campagne moet komen in het Frans en het Engels om de Brusselaars te informeren dat Vlaanderen fors investeert in het onderwijs. Als het stemmenaantal van de Vlamingen in Brussel toeneemt, kunnen we in Vlaanderen een draagvlak creëren om scholen bij te bouwen voor dertig procent van de Brusselaartjes, ik ben daar zeer voor. En ik ben ervan overtuigd dat ik mijn collega’s daarvan kan overtuigen. Herinner u: het is dankzij Franstalige campagnes van Hugo Weckx, veertig jaar geleden, dat veel Vlaamse scholen gered zijn met de toestroom van Franstaligen.

Hoe beoordeelt u de prestaties van deze regering? En van uw opvolger op mobiliteit en openbare werken.
Grouwels: Minister-president Rudi Vervoort en de regering in het algemeen hebben het er goed vanaf gebracht. Vervoort heeft één keer een zware steek laten vallen: met de aanslagen op 22 maart 2016 was hij onzichtbaar, hij heeft de communicatie overgelaten aan de burgemeester van Brussel. Ik ben blij dat Vervoort positief wil samenwerken met Vlaanderen, maar om samen te werken moet je met twee zijn.

Ik heb tot nog toe gezwegen over mijn opvolger Pascal Smet, maar ik ben geshockeerd over zijn houding. Had ik de vergunning van tram 9 niet afgeleverd, dan was die nog niet klaar, omdat Smet zeker een en ander had willen wijzigen. Maar in openbare werken is het zo dat, als je altijd de originele auteur wil zijn van een project, je niets gedaan krijgt. Die dossiers nemen zoveel tijd in beslag dat je moet voortbouwen op het werk van je voorganger. Dat heb ik destijds als opvolger van Smet wel gedaan.

Het dossier voor een rechtstreekse tram naar Thurn & Taxis was klaar, maar volgens Smet er moest een skytrain komen, de fantasie kon eens te meer niet op. Maar zijn project was niet becijferd, het mijne wel. Nu is er vijf jaar tijd verloren komt er toch ‘ooit’ een tram.