Screening aan de schoolpoort: scholen mogen leerlingen uit rode zone naar huis sturen

Kinderen die tot eind augustus in een rode zone op vakantie waren, kunnen op 1 september nog niet naar school. De quarantaine van twee weken is wettelijk verplicht en schooldirecties kunnen de kinderen dus naar huis sturen. Bij de scholen zelf is het gissen om hoeveel kinderen het gaat én hoe ze dat zullen controleren. “We rekenen op verantwoordelijkheid van de ouders.”

Een vragenlijst aan de schoolpoort met de whereabouts van elke leerling? Wegens privacyredenen vinden sommige scholen dat moeilijk, maar het wordt hoe dan ook niet eenvoudig om te weten hoeveel leerlingen eind augustus nog in een rode zone op vakantie zijn geweest. Vakantiegangers in Zuid-Frankrijk of Spanje, maar bijvoorbeeld ook Turkije, Roemenië en Marokko moeten na hun terugkeer verplicht twee weken thuisblijven en een coronatest ondergaan.

“In totaal zijn minstens 8.000 Brusselse gezinnen de voorbije twee weken uit een rode zone teruggekeerd”, zegt Inge Neven van de Brusselse gezondheidsinspectie, op basis van de ingevulde Passenger Locator Forms tussen 10 en 23 augustus. Iedereen die vanuit het buitenland naar België reist, moet zo’n formulier op de website van Buitenlandse Zaken invullen – al wordt dat niet systematisch gecontroleerd aan de grens en kunnen de cijfers dus een onderschatting zijn. Voor de afgelopen week zijn de cijfers nog niet volledig. De Brusselse dienst kan bovendien niet vertellen hoeveel kinderen erbij zitten.

Al die kinderen zullen wel twee weken thuis moeten blijven na hun terugkeer, want dat is wettelijk verplicht vanaf de leeftijd van drie jaar. Als zij na 18 augustus terugkeerden, zullen ze dus op 1 september nog niet naar school mogen. In het uiterste geval zouden kinderen zo twee weken school moeten missen, als ze pas op 31 augustus naar huis reizen.

“Onze scholen gaan bij het begin van het jaar vragen aan de ouders of ze in een rode zone zijn geweest. Zo ja, dan moeten ze veertien dagen in quarantaine gaan én moeten de ouders een negatief testresultaat voorleggen aan de school”, zegt Jens Popelier, woordvoerder van Brussels schepen voor Nederlandstalig onderwijs Ans Persoons (one.brussels-SP.A). Brussel-Stad heeft zeven gemeentelijke basisscholen. De quarantaine begint te tellen vanaf de terugkeer uit rode zone. “Tijdens de quarantaine worden de leerlingen opgevolgd zoals bij afwezigheid door ziekte. Een klasgenoot houdt notities bij en de leerkracht maakt kopietjes”, aldus Popelier.

Controleren

Niet alle scholen of hun koepels hebben zo’n terugkeerbeleid uitgewerkt. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) benadrukt dat alle leerlingen en personeelsleden die terugkeren uit een rode zone zich wettelijk moeten laten testen. “Scholen kunnen leerlingen weigeren en aan de schoolpoort weer naar huis sturen”, zegt zijn woordvoerder Michaël Devoldere. Een concrete richtlijn voor de lessen is er dan weer niet. “Het is dan aan de school om te bepalen of er afstandsonderwijs komt en in welke vorm.”

Bovendien is het aan de ouders om te beslissen of zij eerlijk vertellen waar ze op reis zijn geweest. “Bij code rood mogen scholen de kinderen wel naar huis sturen, maar omwille van privacyredenen kunnen we niet met zekerheid controleren wie daar is geweest”, zegt Karin Struys van GO! Scholengroep Brussel. Een vragenlijst zoals die in Brussel-Stad komt er in het gemeenschapsonderwijs dus niet. “We verwachten dat leerlingen en hun ouders vrijwillig hun verantwoordelijkheid nemen. Ook wie uit een oranje zone komt, vragen we om zich te melden bij de huisarts. We rekenen op het gezond verstand van de ouders", zegt Struys.

De vraag is nog maar of alle ouders even goed op de hoogte zijn van de geldende reisvoorschriften. Begin deze week bleek dat slechts 40 procent van de Brusselse reizigers uit rode zones zich daadwerkelijk laat testen bij de terugkeer. En voor Brussel zijn er geen exacte cijfers over de bestemmingen, maar in heel België komen de meeste rode reizigers terug uit Turkije, Spanje en Roemenië. Daarom maken de scholen met veel Turkse leerlingen zich momenteel zorgen.

"Wij vermoeden dat heel wat leerlingen in quarantaine gaan zijn omdat zij pas op het allerlaatste moment zijn teruggekeerd", aldus directrice Lies Rubbens van basisschool Sint-Joost-aan-Zee in Sint-Joost-ten-Node. "We hebben heel veel nationaliteiten op deze school, onder wie Turkse, Marokkaanse en Afrikaanse kinderen. Een heel divers publiek, maar tot op de dag van vandaag heb ik geen idee van hoeveel leerlingen zullen moeten thuisblijven. Ik heb nog geen enkele melding of telefoon gekregen van ouders."

De school is van plan om op 1 september een screening te houden om te weten waar iedereen is geweest. "We hopen dat de ouders hun gezond verstand gebruiken en de kinderen thuis houden als ze uit een rode zone komen. Is dat niet zo en horen we het toch via de kinderen, dan gaan we de ouders onmiddellijk bellen en duidelijk maken dat het kind naar huis moet.”

Boeken aan huis

In Sint-Joost heeft de gemeente alvast 250 laptops vrijgemaakt voor kinderen die door een coronabesmetting of verplichte quarantaine niet naar school zouden kunnen gaan. Er is bovendien een gemeentelijk testcentrum ingericht voor teruggekeerde reizigers. Ook de gemeente Schaarbeek kondigde deze week extra testcapaciteit aan én belooft bijkomende sensibilisering over het belang van quarantaine na een buitenlandse reis. “We werken aan communicatiepakketten voor verschillende gemeenschappen, organisaties en scholen”, zei burgemeester Cécile Jodogne (Défi) donderdag aan BRUZZ. “Daarin zullen affiches en flyers zitten die zij kunnen verspreiden onder hun publiek.” Het is dus de bedoeling dat ouders via Schaarbeekse scholen ook te weten komen dat zij geacht worden om zich te laten testen en af te zonderen. In Jette stuurde de gemeente dan weer al een brief naar de ouders met de vraag om kinderen die naar oranje zones zijn gereisd, ook twee weken thuis te houden. Vrijdag werd die regel wel lichtjes versoepeld door die kinderen alsnog toe te laten mits goedkeuring van hun huisdokter.

De leerlingen die toch huiswaarts worden gestuurd, missen dan wel de eerste lesdagen. In Sint-Joost-aan-Zee voorzien de leerkrachten daarom lespakketten met instructiefilmpjes. "De leerlingen die in quarantaine blijven, krijgen van ons lespakketten, maar zullen wel een manier moeten vinden om die pakketten te komen halen", zegt directrice Rubbens. "Laat het duidelijk zijn dat dit gaat over herhalingsoefeningen. Ze kunnen die makkelijk volgen via de instructiefilmpjes en het zal gelijklopen met wat de leerlingen in de klas tijdens de eerste twee schoolweken gaan zien." Als leerlingen later in het schooljaar in quarantaine zouden moeten omwille van een besmetting of risicocontact, zal de school wel afstandsonderwijs voorzien.

De lijst met alle rode zones vindt u op de website van Buitenlandse Zaken.