‘Duurzame opvang en huisvesting: het kan’

Vandaag voert een groep verontruste en verontwaardigde burgers actie tegen het immobilisme en het aanhoudende gekibbel die gedegen, structurele oplossingen in de opvang- en wooncrisis in de weg staan. Jan Busselen, mede-initiatiefnemer van de 31 maart-groep, legt uit.

Afgelopen winter werd het station Brussel-Noord even omgetoverd in een vluchtelingenkamp. Een tafereel dat je normaal gezien alleen maar als item tegenkomt in de buitenland-rubriek van het journaal. De eerste dagen was de verbazing groot bij veel voorbijgangers en pendelaars. Na enkele weken werd een deel van de groep asielzoekers op straat gezet. Een twintigtal onder hen werd op de benedenverdieping van het station opgevangen, verder weg van de meeste reizigers, maar in even erbarmelijke omstandigheden.

Noodgedwongen zochten veel mensen een onderkomen in leegstaande gebouwen, parkeergarages en andere ongezonde of onveilige ruimten. De opvang voor deze mensen schoot te kort. Hij kwam laat op gang en verliep moeizaam. Ook al wisten de bevoegde ministers dat het deze winter niet anders zou zijn dan de vorige winters, integendeel. Er ontstond dan ook terecht commotie over de manier waarop de opvang van thuislozen en sans papiers werd georganiseerd.

Verontwaardigd door deze gang van zaken sloegen burgers de handen in elkaar. Dankzij de expertise van middenveldorganisaties als Chez Nous, de BBRoW, het Ministerie van de Wooncrisis en vele andere kwamen ze onder meer tot de vaststelling dat het de armsten in onze samenleving zijn die het hardst getroffen worden door de huisvestingscrisis, en dat de vooropgestelde maatregelen voorlopig tekortschieten om het tij te keren, ondanks de inspanningen op gewestelijk niveau.

Opvangcrisis
Opvang is een complex gegeven, verdeeld over verschillende overheden. De nood aan een structurele oplossing wordt alsmaar dringender. Jammer genoeg was de politieke reactie stuntelig en onduidelijk. Opvangcentra moesten deze winter vaak noodgedwongen asielaanvragers en daklozen weigeren. Ook zijn er nog altijd niet genoeg middelen om mensen met specifieke problemen, zoals psychische aandoeningen of verslavingen, te begeleiden.

Voor de UNCHR, het vluchtelingencommissariaat van de Verenigde Naties, schoot onze regering tekort. Volgens de mensenrechtenorganisatie was de situatie "onaanvaardbaar voor een derdewereldland, laat staan voor Europa". België werd dan ook veroordeeld voor zijn lamentabele opvangpolitiek.

Wooncrisis
Ook in de huisvesting houdt de crisis aan. De afgelopen tien jaar zijn de huurprijzen met ongeveer vijftig procent gestegen, terwijl de gezondheidsindex in diezelfde periode met amper vijftien procent steeg. Hoge huurprijzen en een prangend tekort aan sociale woningen drijft de armste inwoners in het 'beste' geval naar huurwoningen in slechte staat en naar huisjesmelkers; in het slechtste geval belanden ze op straat. Terwijl 35.000 mensen wachten op een sociale woning, staan er naar schatting 16.000 tot 30.000 huizen leeg. Het park aan sociale huurwoningen in Brussel haalt niet eens de kaap van acht procent, en nationaal scoren we even slecht. Ter vergelijking: in Groot-Brittannië gaat het over 21 procent, in Nederland over 35 procent van de huisvestingsmarkt. Ondertussen worden wijken zoals die rond de Dansaertstraat en het Bloemenhofplein dan wel opgewaardeerd, maar dat gaat al te vaak gepaard met sociale verdringing. De armoede verplaatst zich naar andere wijken en gemeenten.

Onze democratische modelmaatschappij lijkt meer en meer te evolueren naar een samenleving waar individualisme het haalt van solidariteit. In de derde rijkste stad van Europa is een mens op de vijf arm en piekt de werkloosheid tot 21 procent. Bovenop de economische crisis en de hoge werkloosheid verarmt deze huisvestingscrisis de Brusselse bevolking nog meer.

Actie
Het initiatief van de 31 maart-groep komt van verontwaardigde burgers die het politieke immobilisme en het communautaire gekibbel in ons land meer dan beu zijn. Wij pleiten voor meer solidariteit in het politieke landschap en binnen onze samenleving. We willen het debat over specifieke en technische dossiers rond opvang of huisvesting vermijden, maar vertrekken van het recht op degelijke huisvesting. Dat is een basisrecht dat je onder meer terugvindt onder Artikel 23 van de Belgische Grondwet, maar dat in de realiteit minder en minder wordt toegepast. We pleiten voor meer solidariteit en minder immobilisme, zodat het recht op degelijke opvang en huisvesting opnieuw op de agenda komt.

Op donderdag 31 maart vindt u ons op het Albertinaplein, waar we onze tentjes opzetten tussen 12 en 20 uur. Loop gerust even langs.

Jan Busselen namens de 31 maart-groep (31maart2011@gmail.com)

Overige initiatiefnemers zijn Vincent Penesich, Melanie Spinnoy en Arne Nouwen. Ondertekenden mee: Werner Van Mieghem (BBRoW), Deborah Oddie (AMA), Thierry Balsat (ONHU), José Garcia (Huurdersbond), Bart De Win (Bij Ons/Chez Nous), Claire Geraets (GVHV), An Descheemaeker (Bral), Levon Muradyan (Progrès), Thierry Kuyken (IEB) en burgers.