Infrabel mag voorlopig het laatste verbindingsspoor van de voorhaven en twee aansluitende sporen op Schaarbeek-Vorming niet opbreken. Dat heeft het Brusselse hof van beroep beslist. Het vraagt het EU-Hof van Justitie om advies over de vraag of een al bestaande spoorverbinding naar een binnenhaven mag worden afgebroken. Intussen zijn de onderhandelingen tussen Gewest en de federale overheid over Schaarbeek-Vorming echt opgestart.
© Googlemaps
| Het enige overgebleven aansluitspoor van de voorhaven, dat hier de Vilvoordselaan kruist, is voor het Gewest cruciaal voor een multimodaal distributieplatform op de site van Schaarbeek-Vorming (rechts).
Schaarbeek-Vorming is een van de laatste grote grondreserves in het gewest. Het Gewest plant er een multimodaal distributieplatform waar goederen via spoor, water of weg kunnen worden aangeleverd en overgeladen. In dat plan speelt het laatst overgebleven aansluitspoor van de voorhaven naar het nationale spoorwegnet een cruciale rol. Ook twee van de acht sporen op Schaarbeek-Vorming zijn nodig om vrachtkonvooien richting de haven samen te stellen en te herverdelen.
Om goederen te kunnen vervoeren via het verbindingsspoor legde de NMBS in het verleden ook sporen aan op de terreinen van de haven zelf. Die werden tussen 2007 en 2011 nog gerenoveerd voor een totaalbedrag van 5 miljoen euro.
Maar de site Schaarbeek-Vorming is nog altijd in handen van het Fonds voor de Spoorinfrastructuur (FSI), een vennootschap die voor 100 procent eigendom is van de federale staat en als doel heeft gronden die vroeger tot de spoorinfrastructuur behoorden, te verkopen aan investeerders. Zo wil de federale overheid minstens een deel van de historische schuld van spoorwegmaatschappij NMBS aanzuiveren.
Een koninklijk besluit uit 2004, toen de eigendommen van de NMBS werden opgesplitst, verplichtte spoorinfrastructuurbeheerder Infrabel om ten laatste tegen 31 december 2020 alle spoorrails van het terrein te verwijderen. De federale overheid schatte in dat het terrein van 40 hectare makkelijker te verkopen zou zijn zonder spoorbundels. Zoniet zou Infrabel een schadevergoeding van 7 miljoen euro moeten betalen.
Onderhandelingspogingen vanaf 2017 over Schaarbeek-Vorming liepen op niets uit, en werden na ongeveer twee jaar stopgezet. Eind 2018 stapte de Haven van Brussel naar de rechter, om de afbraak van het laatste havenspoor te verijdelen. Na vragen in de Kamer en lastminute onderhandelingen tussen Infrabel en het FSI werd de afbraak uitgesteld tot 31 maart 2021, en zou ze tegen 30 juni rond moeten zijn.
Spoedbehandeling gevraagd
Op 23 maart, een week voor de ultieme deadline dus, heeft het Brusselse hof van beroep beslist om over de spoorknoop een ‘prejudiciële vraag’ te stellen aan het Europees Hof van Justitie, blijkt uit het arrest dat BRUZZ kon inkijken.
De Haven had zich voor haar verzet gebaseerd op een Europese richtlijn die stelt dat binnenhavens multimodaal transport moeten verzekeren. De spoorverbinding mag daarom niet opgebroken worden, argumenteert ze. Het hof van beroep vindt de Europese richtlijn niet eenduidig, omdat die nergens expliciet de afbraak of een gebrek aan onderhoud van al bestaande spoorverbindingen bespreekt.
Omdat Infrabel 7 miljoen euro boete zal moeten betalen als de laatste sporen op Schaarbeek-Vorming niet tegen 30 juni zijn opgebroken, vraagt de Brusselse rechtbank het EU-Hof om een spoedbehandeling van het dossier.
Druk op onderhandeling
De onderhandelingen over Schaarbeek-Vorming zijn intussen opnieuw opgestart, en dit keer ernstiger voorheen, laat een insider weten. Als de federale en de Brusselse regering eindelijk een akkoord zouden kunnen bereiken over de verkoop van de site, valt de druk op Infrabel om er de sporen op te breken meteen weg. “We bestuderen het arrest, en zijn intussen ook in onderhandeling met het Fonds voor de Spoorweginfrastructuur,” laat de woordvoerder van Infrabel weten.
“In dit stadium zijn er constructieve besprekingen gaande tussen de verschillende gewestelijke en federale gesprekspartners: de ministeriële kabinetten, de Haven van Brussel, het FSI, Infrabel, enzovoort, om alle partijen zo goed mogelijk tevreden te stellen,” klinkt het bij de woordvoerder van Brussels minister Alain Maron (Ecolo).
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.