Hoe de cultuursector het moest afleggen tegen de horeca

Dat de cultuursector dicht moet en de horeca open blijft, zorgt niet alleen in cultuurmiddens voor verbazing en ergernis. "De onbegrijpelijke sluiting van de cultuursector gaat het economische dynamisme in het centrum hinderen," reageert Brussels schepen van Middenstand Fabian Maingain (Défi). Intussen heeft de Brusselse regering steunmaatregelen aan de cultuursector, die in het gewest zeer sterk vertegenwoordigd is, voorzien.

Verschillende corona-experts lieten al weten dat zij niet gepleit hebben voor de sluiting van de cultuursector, die in een stad als Brussel toch onevenredig sterk vertegenwoordigd is. Om dat te bewijzen zette de expertengroep Gems woensdagavond al zijn rapport online, terwijl het dat normaal daags na het Overlegcomité doet. De experts willen voortaan altijd zo te werk gaan.

De krant Le Soir reconstrueert donderdag de politieke beslissing. Op het Overlegcomité spraken meerdere ministers zich uit voor het openhouden van de culturele sector, onder meer Georges Gilkinet (Ecolo), Pierre-Yves Jeholet (MR), Pierre-Yves Dermagne (PS), Sophie Wilmès (MR) en Jan Jambon (N-VA). Met als argument dat de sector essentieel is voor het mentale welzijn, dat hij al veel heeft geleden en dat er geen clusters uitbreken.

"Maar wat gaan we dan wel doen?" vroeg minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) toen. Gilkinet stelde de cafés voor, maar dat werd kordaat afgeblokt door Jambon. Vandenbroucke viel hem bij door er de restaurants bij te betrekken: "Onmogelijk om die twee dagen voor kerst te sluiten." Dus werd voor de cultuursector gekozen, zelfs al opperden sommigen dat het niet nodig was om iets te sluiten. "Dan moeten we volgende week weer in lockdown," was het antwoord van Vandenbroucke.

Koehandel

In federale politieke middens wordt dus erkend dat de beslissing een koehandel is geweest. "Maar als omikron minder gevaarlijk dan voorspeld blijkt, kunnen we elkaar terugzien om te versoepelen."

"Het is duidelijk dat het sluiten van bioscopen en theaters, twee sectoren die werkelijk inspanningen hebben gedaan wat ventilatie betreft, en waar bezoekers de hele tijd mondmaskers dragen en niet recht tegenover elkaar zitten, minder gerechtvaardigd is om besmettingen te voorkomen dan restaurants, cafés en winkels open te houden," schrijft Béatrice Delvaux, de hoofdredactrice van Le Soir. "Maar voilà, aankondigen dat men de horeca sluit en de theaters openhoudt? Voor de ministers om de tafel leek de keuze in deze Netflix- en andere streamingtijden evident."

Fabian Maingain, schepen van Economie en Middenstand in Brussel-Stad, betreurt de keuzes en dat hij daardoor Winterpret vanaf zondag moet sluiten. Niet omdat kerstmarkten an sich moeten sluiten, wel omdat het Overlegcomité aparte in- en uitgangen eist. Dat is onmogelijk op de Vismarkt, op het Muntplein en aan de Beurs vanwege de metrostations en de voetgangerszone.

Maingain vreest in La Capitale ook voor de economische gevolgen van de sluiting van de cultuursector. "We moeten uit deze sluitingslogica van sector per sector raken. In de richting van een intelligent management gaan. Rekening houdend met ventilatie en andere maatregelen die op elke plek genomen zijn, en het reële besmettingsrisico."

Ook binnen Vandenbrouckes partij kunnen de beslissingen van het Overlegcomité op kritiek rekenen. "Blijkbaar wegen economische belangen en de lobby van de horeca sterker door dan dan de cultuursector," zegt Brussels parlementslid Els Rochette (One.brussels-Vooruit).

"Nochtans brengt cultuur leven in de stad, genereert ze ook inkomsten, biedt ze veel mensen werk. Zeker in Brussel. De cultuursector is een zeer belangrijke economische factor in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Maar de meerwaarde ligt ook op een ander vlak: kunst en cultuur opent je blik, doet je iets ervaren, zet een denkproces in gang, maakt connecties. Dat mogen we niet zomaar opzij schuiven."

Om de getroffen kunstenaars tegemoet te komen, roept Rochette op om zo snel mogelijk steunpremies uit te keren. "Mijn bezorgdheid ligt vooral bij de individuele dansers, performers, muzikanten die niet het podium op kunnen en inkomsten moeten missen. In Brussel zijn er veel mensen in die situatie. Daarom roep ik nu de Brusselse regering, minister Clerfayt (Défi, red.) in het bijzonder, op om Actiris terug de opdracht te geven alle steunmaatregelen voor kunstenaars weer te activeren."

"Dergelijke steunmechanismes werden in eerdere fases van de pandemie al gelanceerd en intussen weer afgebouwd. Het is het moment om ze weer te activeren."

Intussen heeft de Brusselse regering donderdagnamiddag besloten om opnieuw een steunpakket toe te kennen aan Brusselse werknemers in de cultuursector. De voorwaarden van de steun worden bepaald in januari, aldus het kabinet van minister Bernard Clerfayt.

Vlaams minister-president Jan Jambon had donderdagochtend een overleg met de cultuursector. Hij heeft beloofd om de komende weken, in overleg met de sector, te zoeken naar de juiste steunmaatregelen, laat zijn kabinet weten na afloop van het gesprek.

Ook de Brusselse regering bekeek donderdag op welke manier ze de cultuursector nog extra kan ondersteunen. Minister-president Rudi Vervoort (PS), die aanwezig was op het Overlegcomité, wil zich niet uitspreken over de beslissing om de cultuurhuizen te sluiten. "We hebben niet de gewoonte om dat te doen," laat zijn woordvoerster weten.

Verschillende andere aanbevelingen van de Gems-experten zijn (opnieuw) niet opgevolgd. Zo stelden zij niet alleen een horecasluiting om 20 uur en volledig verplicht telewerk voor, maar ook een halvering van de capaciteit van het openbaar vervoer, en sociale bijeenkomsten van slechts twee of drie huishoudens.