VGC loopt miljoenen mis door conflict tussen Gatz en N-VA

Het vernieuwd Brusseldecreet, dat de Vlaamse middelen voor Brussel moest stroomlijnen en verhogen, komt er niet. Vlaams minister voor Brussel Sven Gatz (Open VLD) vond geen akkoord met meerderheidspartner N-VA, die extra inspraak wil bij het besteden van de dotatie van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC). Die loopt zo een jaarlijkse bonus van ongeveer 1 miljoen euro mis.

Een gloednieuw Brusseldecreet dat de geldstromen van Vlaanderen naar Brussel bundelt en er de nodige voorwaarden en strategische doelstellingen aan koppelt: dat wordt al sinds het begin van deze legislatuur aangekondigd door de bevoegde minister Sven Gatz (Open VLD). Eerst wou de Vlaamse minister voor Brussel het decreet af hebben tegen de zomer van 2017. Daarna bleef het stil, maar na de ‘superministerraad’ van de Vlaamse regering in 2018 werd opnieuw een doorbraak aangekondigd.

Toch sneuvelt het project in de laatste rechte lijn naar de verkiezingen. Daar zit een advies van de Raad van State in eerste instantie voor iets tussen. Die oordeelde dat het niet mogelijk is om de dotatie aan de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) op één hoop te gooien met de subsidies en aan de hele pot geld voorwaarden en doelstellingen te koppelen. Een dotatie hoort immers onvoorwaardelijk te zijn: de VGC is een autonome instelling en mag met dat geld eigenlijk doen wat het wil.

Op zich geen onoverkomelijk obstakel, dacht Gatz. Maar volgens de minister greep N-VA het advies aan om de dotatie van de VGC flink te verlagen en te vervangen door subsidies, waar dus wel voorwaarden aan kunnen gekoppeld worden. Dat zag de VGC zelf, maar ook minister Gatz niet zitten. “De dotatie afbouwen zou betekenen dat de autonomie van de VGC gevoelig ingeperkt wordt. Maar het is ook niet conform de Brusselwet van 1989”, aldus Gatz.

Maar volgens N-VA-parlementslid Karl Vanlouwe probeert Gatz ten onrechte de zwarte piet door te schuiven. “De essentie is dat de minister zijn houding heeft gewijzigd, door plots geen voorwaarden meer te koppelen aan de centen. Vlaanderen geeft jaarlijks rechtstreeks 51 miljoen aan de VGC: het is de logica zelve dat over de doelstellingen van dat beleid goede afspraken gemaakt worden tussen de Vlaamse gemeenschap en de VGC”, klinkt het. “We betreuren de manoeuvres om een belangrijk deel van de middelen aan de afspraken te onttrekken”, aldus Vanlouwe.

Het afvoeren van het Brusseldecreet heeft wel rechtstreekse gevolgen voor de VGC. Het samenbrengen van alle fondsen zou immers voor een indexering van 3,5 procent gezorgd hebben. Nu blijft die indexering lager, waardoor de VGC tot een miljoen euro extra per jaar zal mislopen vanaf 2020.

“Spijtig, maar het is de prijs die je betaalt om autonoom te blijven”, aldus Gatz. Hij noemt het dossier van het Brusseldecreet zelfs een “Vlaams-Brussels monster van Loch Ness”, omdat het al zo lang aansleept en maar niet rond geraakt. “Ik hoop dat al het werk niet tevergeefs is en de volgende Vlaamse meerderheid alsnog tot een akkoord komt – alles ligt kant en klaar uitgeschreven.”

Ook N-VA wou naar eigen zeggen de VGC-dotatie laten stijgen met 3,5 procent, maar dus wel gekoppeld aan meer inspraak vanuit de Vlaamse regering. “Maar dit werd geweigerd. De Vlaamse regering mag dus wel betalen, maar inspraak is blijkbaar te veel gevraagd”, aldus Vanlouwe.

Oppositiepartij Groen is niet te spreken over het uitblijven van het Brusseldecreet. “Het decreet werd 5 jaar lang aangekondigd, maar met de verkiezingen in zicht is nu duidelijk dat er niets van in huis komt”, reageert lijsttrekker voor het Vlaams parlement Stijn Bex.

Volgens Groen loopt de VGC zelfs tot 1,3 miljoen euro per jaar mis, een bedrag dat Gatz overdreven noemt. “Hoe dan ook is het geld dat zou kunnen ingezet worden om het aanbod in de scholen of crèches te versterken”, aldus Bex. “Dit is een gemiste kans voor de vele Brusselaars die rekenen op de initiatieven van de VGC.”