Brussel op randje van code rood in matrix van expertengroep

In hun advies aan de Veiligheidsraad pleitten experten als Erika Vlieghe en Lieven Annemans ervoor om regio's en provincies in te delen in kleurencodes die de epidemiologische situatie er koppelen aan maatregelen. Volgens die methode staat Brussel op de rand van code rood, wat zou betekenen dat het aantal individuele contacten teruggeschroefd wordt naar één persoon.

In de verslagen van de evaluatiecel Celeval die donderdag online zijn geplaatst, doen experten hun voorstel om over te schakelen naar de volgende fase in de corona-aanpak. Er werd gepleit voor een systeem met kleurcodes per provincie, de zogenaamde ‘barometer’, maar dat voorstel moet nog verder uitgewerkt worden alvorens de Nationale Veiligheidsraad het zou invoeren.

De experts van Celeval stellen duidelijke drempels voor met betrekking tot het gemiddeld aantal dagelijkse ziekenhuisopnames over een periode van twee weken. Dat cijfer zien ze als voornaamste parameter voor de kleurcodes. Dat is transparant, legt een grote verantwoordelijkheid bij de burger die zijn gedrag kan aanpassen en de drempels bieden een klare doelstelling, verdedigen de experten de werkwijze.

Vier kleuren

Wanneer een regio anders kleurt, wijzigen ook de beperkingen die aan de bevolking wordt opgelegd. Die kunnen versoepelen, maar ook verstrengen. Code groen geldt enkel wanneer er een vaccin is en er geen hospitalisaties meer zijn.

De grens om van fase geel naar oranje over te gaan, ligt op vijf hospitalisaties per dag per miljoen inwoners, ofwel 57 ziekenhuisopnames per dag. Bij 172 ziekenhuisopnames wordt het code rode als ook het reproductiegetal (een indicatie van hoeveel andere mensen een besmette patiënt infecteert) hoger is dan 1.

Wanneer een bepaalde regio naar een hoger alertniveau overschakelt, heeft dat vooral gevolgen voor het aantal sociale contacten. Uit bovenstaande grafiek blijkt dat er in code geel, de huidige Belgische situatie, maximaal vijf nauwe contacten zouden mogen behouden. Dat daalt naar maximaal drie nauwe contacten bij code oranje. Bij code rood mogen we slechts één persoon nog in onze bubbel nemen.

De codes zouden ook een impact hebben op het aantal personen die aanwezig mogen zijn op een evenement. In code geel gaat het om één iemand per 2,5 vierkante meter, bij code oranje moet er 4 vierkante meter zijn voor één persoon en bij code rood wordt dat minstens 10 vierkante meter.

Brussel kleurt oranje

De barometer kan best regionaal toegepast worden, zeggen de experten nog. Brussel is de enige zone die volgens deze methode oranje zou kleuren. "Brussel loopt het risico om binnen de veertien dagen in code rode terecht te komen. De situatie in andere regio's is nog niet op hetzelfde alertniveau", valt te lezen in het advies van Celeval. Nogmaals: deze werkwijze moet nog verfijnd en bekrachtigd worden.

Een belangrijke kanttekening die de experten maken, is dat er correctiefactoren ingevoerd zouden moeten worden. Dat zijn geen vooraf bepaalde criteria, die weliswaar in rekening moeten gebracht worden om van kleurencode te veranderen. Voor Brussel bijvoorbeeld wijst de expertengroep op het feit dat er heel wat patiënten uit de rand in de Brusselse ziekenhuizen zijn opgenomen. Dat vertekent de cijfers en daar moet rekening mee gehouden worden.

Hoe de uiteindelijke barometer eruit zal zien en of het systeem ingevoerd zal worden, valt af te wachten. In de Kamer liet premier Sophie Wilmès (MR) donderdagnamiddag verstaan dat er snel nieuwe maatregelen zitten aan te komen door de stijgende cijfers. Celeval krijgt nog even om het systeem met kleurencodes te verfijnen.