Brusselaars in de frontlinie (12): verpleger Luc

Elke avond weerklinkt in de straten applaus voor het medisch personeel. Daarbij denken mensen vaak aan het personeel van de ziekenhuizen. Terwijl in bijna tachtig procent van de Brussele woonzorgcentra besmettingen met Covid-19 is vastgesteld. Daarom vandaag: de 31-jarige verpleger Luc uit Laken. Hij werkt als zelfstandig verpleegkundige in één van die centra.

Luc* heeft altijd graag voor mensen gezorgd. Hij begint zijn carrière als zorgkundige in een woonzorgcentrum, waar een patiënt op haar sterfbed hem vertelt dat hij een goede verpleger zou zijn. Die woorden neemt hij ter harte. Nadat hij een extra studie volgt, gaat hij vanaf 2015 aan het werk in een groot Brussels ziekenhuis.

"Het waren de gloriedagen. Als een collega ziek werd, was er altijd vervanging. Maar ik zag de bezetting verslechteren. De werkdruk werd hoger en tegelijkertijd waren patiënten heel veeleisend. Als verpleegkundige in een ziekenhuis moet je je in duizend bochten wringen om iedereen tevreden te stellen: de werkgever, artsen, patiënten, de sociale dienst: iedereen vraagt iets van je."

Als zelfstandige in de thuiszorg en ouderenzorg vindt Luc zijn liefde voor het vak terug. "Ik raakte in het ziekenhuis overwerkt. Ik heb het beroep gekozen om voor mensen te zorgen. Maar het werd steeds meer zorgen voor papierwerk. Dat komt de patiënt ten goede, maar het lastig als er steeds méér verwacht wordt van een kleinere bezetting." Het papierwerk dat hij nu moet invullen, is alleen voor zijn eigen administratie. Ook het directe contact met zijn patiënten spreekt hem aan. Begin april gaat hij aan de slag in een Brussels woonzorgcentrum.

'Overheid heeft gefaald'

Tijdens zijn eerste werkdag in het woonzorgcentrum begin april, ziet Luc hoe bewoners die eigenlijk in hun kamer moeten blijven, veel heen en weer lopen. Het Ís ook moeilijk om ouderen in quarantaine te plaatsen: "Vorige week nog heeft een bewoner zijn kamer verlaten om verschillende andere bewoners dag te gaan zeggen. Hij werd achteraf positief getest op corona. Aanvankelijk wisten we niet wie besmet was en wie niet. Het zorgcentrum baseerde zich daarvoor op symptomen zoals hoesten en koorts. Niet-besmette mensen liepen gewoon rond. Maar sinds ik begon, zijn er vijf mensen in quarantaine geplaatst. Die waren vlak daarvoor nog wel overal geweest."

"De overheid heeft gefaald in het beschermen van die bewoners," concludeert Luc uit die ervaringen. "Ze zijn ervan uitgegaan dat een week op voorhand in lockdown gaan voldoende zou zijn om hen te beschermen. Eigenlijk had men zowel het personeel als de bewoners in het begin moeten testen. De gebeurde uiteindelijk op 10 april. Maar tegen die tijd waren er al verschillende mensen overleden en heel wat mensen besmet."

Te weinig materiaal

Ook is er tijdens Luc's eerste dagen in het woonzorgcentrum veel te weinig beschermend materiaal. "Verpleegkundigen moesten het met één mondmasker doen de hele dag. Er waren wel haarnetjes en veiligheidsbrillen, maar niet altijd. Heb je er geen, dan heb je pech en ben je niet beschermd." Pas vanaf eind maart kreeg het personeel uberhaupt beschermend materiaal tot zijn beschikking. "Daarvoor was het er gewoon niet," zegt Luc. "Heel anders dan in het ziekenhuis, waar voor iedereen voldoende veiligheidsbrillen, FFP 2-maskers en schorten zijn."

Inmiddels is er wel materiaal binnengekomen, maar het blijft schaars. "Het voelt beangstigend om daar nu te werken. Tijdens mijn werk eet en drink ik niet of nauwelijks. Zo hoef ik mijn beschermende kleding en masker niet uit te doen. Dat doe ik om de bewoners, die behoren tot een risicogroep, te beschermen. Maar ook mezelf en mijn familie."

Woekerprijzen

Vanaf mei heeft Luc zijn tijdelijke opdracht in het woonzorgcentrum achter de rug en gaat hij aan de slag in de thuisverpleging. Dan zal hij dagelijks ongeveer 30 patiënten bezoeken. Dat zijn allerlei mensen die zorg nodig hebben: ouderen, maar ook kinderen en jongeren, mensen met zowel psychische of lichamelijke klachten. "Die mensen wil ik met hart en ziel beschermen, en mezelf natuurlijk ook."

Luc vindt het schandalig dat zowel woonzorgcentra als thuisverpleegkundigen onvoldoende maskers en beschermingsmateriaal krijgen. "Via de federale overheid heb ik 25 chirurgische maskers ontvangen. Dat beschermt niet hetzelfde als het FFP2- masker. De kwaliteit is niet voldoende en het is te weinig. Ik kan daar 25 dagen mee doen. Daarna is het aan mij om te zoeken naar mondmaskers die voor woekerprijzen worden verkocht. Ik heb er nu 50 gevonden voor 150 euro. Te zot voor woorden! Die koop je normaal voor 8 euro. Alcoholgel vind je nergens, beschermende schorten ook niet. Het is triest."

Hypocriet applaus

"Het applaus voor de zorg is mooi. Maar het is ook hypocriet, want zorg hebben we altijd nodig, niet alleen nu. In het ziekenhuis waar ik gewerkt heb, konden de patiënten heel veeleisend en aggressief zijn. Soms zijn mensen ook neerbuigend over het beroep van verpleegkundige. Daar heb ik het heel moeilijk mee. Dat applaus vind ik tegenstrijdig, want we moeten het jaar hard werken voor weinig erkenning. En dan komen nog vervelende incidenten bovenop. Bij een paar collega's hebben ze ingebroken om mondmaskers te stelen. Een collega uit Limburg is bespuwd omdat op haar auto stond dat ze als thuisverpleegster werkte. Blijf dus gewoon in uw kot, zo bewijs je respect voor het zorgpersoneel."

Ook op niveau van de overheid hoopt Luc op meer erkenning. "Er mogen geen zorgdomeinen benadeeld worden. Het ziekenhuispersoneel krijgt het meeste beschermingsmateriaal. Ze krijgen ook een premie. Dat is terecht, maar die is er voorlopig alleen voor ziekenhuismedewerkers. Besmetting met covid 19 wordt bij hen ook erkend als beroepsziekte. Zorg dat die zaken ook gelden voor personeel in de ouderen- en thuiszorg. Ook zij komen in aanraking met mensen die besmet zijn met covid 19. Iedereen gelijk voor de wet, zou ik zeggen. Het gaat om hetzelfde virus."

* Lucs achternaam en werkgevers zijn gekend op de redactie