Hulporganisaties slaan alarm: 'Capaciteit daklozenopvang neemt af'

Middenin een tweede COVID-19-golf, onder een avondklok en met de winter voor de deur, blijft de opvangcapaciteit voor kwetsbare mensen in het Brussels gewest verzadigd, en neemt ze zelfs af. Dat klagen vijf hulporganisaties aan. Voor honderden kwetsbare mensen, onder wie ook migranten zonder vaste verblijfplaats, is geen plaats in een opvangcentrum. Onder hen zijn ook vermoedelijke of bevestigde coronapatiënten.

Artsen Zonder Grenzen, Dokters van de Wereld, CIRé, het Burgerplatform BxlRefugees en SOS Jeunes trekken samen aan de alarmbel in een persbericht. Het aantal verblijfplaatsen in 'klassieke' accommodaties is volgens hen in vrije val.

De hulporganisaties maken de rekensom. Sinds eind september is de opvangcapaciteit van Samusocial verminderd met 80 plaatsen, door verbouwingen aan het centrum aan de Poincarélaan en een daling in subsidies.

Minder bedden in hotels

Het kabinet van bevoegd minister Alain Maron (Ecolo) stuurde dinsdagavond een reactie. Zij vergelijken de opvangcapaciteit nu met die van een jaar geleden, in plaats van tijdens de eerste coronagolf.

Sinds 1 oktober 2019, meldt het kabinet, is de opvangcapaciteit met bijna 1.000 bedden gestegen: van 1.817 op 1 oktober 2019 naar 2.807 plaatsen nu. Daarenboven zijn er in het hotel Saint-Nicolas ook 100 plaatsen voorzien voor daklozen met Covid-19, gecoördineerd door het Rode Kruis, en dat aantal plaatsen is nog lang niet bezet, meldt Maron.

Vanaf 1 oktober 2020 zullen ook 110 families en gezinnen terechtkunnen in woningen die ter beschikking zijn gesteld voor daklozen. Zij zullen een pyschosociale begeleiding krijgen richting herhuisvesting. En tot slot, eenmaal Samusocial heropent, zal de opvangcapaciteit er verhoogd zijn.

Maar de responsmaatregelen van de Brusselse autoriteiten beantwoorden niet aan de huidige behoeften, antwoorden de organisaties. Tijdens de eerste golf van het coronavirus konden de meest behoeftigen terecht in 950 bedden in 12 hotels en herbergen in Brussel. Nu worden slechts ongeveer 570 daklozen in verschillende hotels ondergebracht, minstens tot 30 juni 2021, zoals minister Maron afgelopen woensdag heeft aangekondigd. Dat zijn 380 plaatsen minder dan in de eerste golf.

"Het lijkt ons ondenkbaar, en zeker onmenselijk, om een stap terug te overwegen, door deze bevolking terug te sturen naar de straat", zeggen de hulporganisaties. "Het is volgens ons noodzakelijk om gebruik te maken van de vooruitgang die we al hebben geboekt - zoals de opvang en relatieve stabilisatie van daklozen in een opvangstructuur, psychosociaal-medische opvolging en de vertrouwensband die in die veilige omgeving is gecreëerd."

"Het belang van een goede huisvesting voor iedereen kan niet genoeg worden benadrukt: het draagt wezenlijk bij aan de gezondheid van het individu én aan de volksgezondheid.”

Psychische problemen nemen toe

"De COVID-19-crisis heeft ons geleerd dat oplossingen in opvang altijd kunnen worden gevonden, zelfs tijdelijk", zeggen Artsen zonder Grenzen, Dokters van de Wereld en de drie andere hulporganisaties. Zij vragen oplossingen om alle kwetsbare bevolkingsgroepen toegang te geven tot tests en tracering, met inbegrip van mensen die op plaatsen zoals kraakpanden zijn gehuisvest.

Afgelopen zondag berichtte BRUZZ bijvoorbeeld over een kraakpand in Jette, waar ruim 170 migranten leven voor wie geen andere opvang bestaat. Vijf van hen werden een tijd in quarantaine geplaatst na een uitbraak van Covid-19.

"De administratieve barrières die de toegang tot de gezondheidszorg en de geestelijke gezondheidszorg belemmeren, moeten onmiddellijk worden verwijderd", vervolgen de organisaties. "Onze teams worden steeds vaker geconfronteerd met de gevolgen van de crisis voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van de meest kwetsbare groepen."

"De spanning is voelbaar, episodes van decompensatie volgen elkaar op en lijken helaas steeds meer op elkaar. De psychische problemen waarmee we te maken krijgen, zijn zo complex geworden en met elkaar verbonden, dat het voor ons steeds moeilijker wordt om hierop een degelijk antwoord te bieden."

Dit is meer dan ooit het moment om een structureel beleid op te zetten dat erop gericht is om een einde te maken aan dakloosheid, besluiten de ondertekenende organisaties.