Jaaroverzicht: Is de voetgangerszone het begin van een nieuw tijdperk?

Eind juni zag de voetgangerszone in het stadscentrum het levenslicht. Waar voorheen de auto heerste, ademt nu de voetganger. Maar volgens automobielclub Touring kan het beter. “Als je autoinfrastructuur wegneemt, moet je die elders compenseren.”

“Het begin van een nieuw tijdperk,” noemt de Brusselse stadsgeograaf en VUB-emeritus Eric Corijn de voetgangerszone in het hart van de hoofdstad. Voortaan bepalen de voetganger en de fietser het ritme van de stad, en niet meer de auto. Daar is iets van aan: niemand had durven denken dat het stadsbestuur zo snel een van zijn hoofdwegen zou afsluiten voor autoverkeer. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 worden de centrale lanen zelfs helemaal heraangelegd op maat van de zwakke weggebruiker. Wat we vanaf eind juni zagen was een testfase, een voorsmaakje van wat komen zal. Voorlopig is het wandelen op oude autorijstroken.

Niet iedereen is echter zomaar fan van de voetgangerszone. Danny Smagghe van automobielclub Touring is het idee van een grote voetgangerszone in Brussel wel genegen, maar begrijpt niet dat een van de hoofdassen voor autoverkeer daarbij moet horen. “Zolang het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de infrastructuur op de Kleine Ring niet aanpast aan het doorstromende autoverkeer dat normaal gezien de Lemonnier-, Anspach- en Maxlaan gebruikt, blijft het geen goede maatregel.”

Smagghe wijst erop dat er ernstige opstoppingsproblemen ontstaan doordat het gewest achterwege blijft. “Aan IJzer, Rogier en de Fonsnylaan zijn bovengrondse kruispunten waardoor er veel conflicten ontstaan tussen doorstromend verkeer en verkeer dat de stad wil verlaten. En ook de zogenaamde ‘miniring’, de parkeerroute die automobilisten moeten volgen rond de voetgangerszone, is weinig doordacht. Ze bestaat vaak maar uit één rijstrook. Daardoor staat het verkeer stil in de binnenstad, met veel luchtvervuiling en lawaaioverlast tot gevolg.”

“Autoverkeer zal altijd bij de grootstad horen. Dat hoort op dit moment bij onze economie, dus kunnen we niet zomaar ondoordacht routes schrappen,” zegt Smagghe. “Voetgangerszones zijn goed in de stad, maar je ziet dat andere steden in Europa het toch vaker slimmer aanpakken. Neem je autoinfrastructuur weg, dan moet je die elders compenseren. Door bijvoorbeeld het autoverkeer zoveel mogelijk ondergronds te brengen, of door metrolijnen tot aan de stadsrand aan te leggen en daar ook overstapparkings aan te leggen. In ons land gebeurt dat niet. Integendeel, het budget voor de nieuwe metrolijn naar het noorden van Brussel is verminderd.”

Touring zegt wel voorstander te zijn van rekeningrijden voor wagens. “Op voorwaarde dat je geen tolpoortjes aan de stadsrand zet, en elders nalaat belasting te heffen op autorijden. Vlaanderen, Brussel en Wallonië moeten alledrie meedoen aan rekeningrijden. Maar de signalen die we krijgen wijzen erop dat onze mobiliteitsministers daar in de toekomst wel werk van gaan maken. Er loopt in Vlaanderen alleszins een proefproject.”