Jubelparkmuseum geeft Iran honderden stukken terug

Het Jubelparkmuseum is 349 archeologische vondsten uit Iran armer. Op kerstdag zijn ze teruggevlogen naar het land. De islamitische republiek drong al sinds 1981 aan op de teruggave van de keramiek uit de ijzertijd, die op illegale wijze uit het land waren gehaald. Het Afrikamuseum zegt intussen niet bang te zijn voor de eigen collectie.

De voorwerpen waren na een gerechtelijk beslag in het depot van het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis (KMKG), ook bekend als Jubelparkmuseum, gestockeerd. Ze waren dus niet tentoongesteld Op 25 december zijn ze in negen kisten overgevlogen naar Teheran. De voorwerpen worden in de nabije toekomst tentoongesteld in het Nationaal Museum van Teheran.

De stukken zijn uitstekend bewaard grijs gepolijst keramiek, vermoedelijk afkomstig uit graven. Het gaat onder meer om vazen, schotels, kruiken en bekers.

De keramiek uit de ijzertijd verzeilde in België in de jaren ’60, schrijft La Libre Belgique. Dat gebeurde door toedoen van Frans-Belgische kunstverzamelaarster Yolande Wolfcarius-Maleki, die getrouwd was met een Iraanse arts. Niet zo maar een arts: de lijfarts van de sjah van Iran.

Necropool
De Maleki’s legden sinds eind de jaren 1940 een archeologische kunstcollectie aan. De voorwerpen in kwestie zijn afkomstig van de archeologische site in Khorvin, een oude necropool op ruim 80 kilometer ten noordwesten van de hoofdstad Teheran. Opgravingen doen was toen toegelaten voor wie een licentie had. Stukken uitvoeren was evenwel verboden. Dat deden de Maleki’s wel.

Al in 1981 eiste de islamitische republiek van Iran de stukken terug en liet er bewarend beslag op leggen. Sindsdien loopt een juridische procedure tussen de weduwe van Maleki en de Iraanse staat. Op 23 december was er een beslissende uitspraak door het hof van beroep van Luik, dat de teruggave van de vondsten beval aan Iran. Volgens het KMKG is de verzameling vooral wetenschappelijk interessant.

Afrikamuseum niet ongerust
Is dit geen precedent waar ook het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren schade van zou kunnen ondervinden? Bij het KMMA is men alvast niet ongerust. "Het overgrote deel van de stukken uit onze collectie is hier op volkomen legale wijze verzameld", zegt directeur Guido Grysseels aan brusselnieuws.be.

“De teruggave van de werken aan Iran is het beste wat ermee kon gebeuren. Stukken uit het KMMA naar Congo terugsturen is een puur theoretische gedachte. De musea verkeren daar in dusdanig slechte staat, dat het kunstpatrimonium er niet mee gediend zou zijn,” aldus Grysseels.

"Het al dan niet terugsturen van kunstpatrimonium is een zeer complexe zaak. Moet België dan aan Frankrijk alle stukken terugvragen die Napoleon begin 19de eeuw uit de Zuidelijke Nederlanden heeft gestolen? Wij werken samen met de musea in Congo. We zorgen voor opleiding van personeel en voor de digitalisering van de collectie. Op die manier wordt de kunst wereldwijd toegankelijk.”