Winterberoepen (4): kerstbalverkoper op Winterpret

De van oorsprong Oekraïense Orysia Bojko en haar man verkopen met de hand beschilderde kerstballen op Winterpret. Wat bijna twintig jaar geleden startte als een hobby, is intussen uitgegroeid tot een kleine onderneming met drie personeelsleden tijdens de drukke wintermaanden.

Orysia heeft Oekraïense ouders maar is zelf geboren en getogen in België, haar man is wel afkomstig uit het Oost-Europese land. Samen met hun kinderen wonen ze in het Vlaams-Brabantse Alsemberg, maar in de eindejaarsperiode is het koppel daar amper te vinden. Met handbeschilderde kerstballen staan ze immers de hele maand december op Winterpret én op de kerstmarkt van Brugge (die ook meer dan vijf weken duurt).

Ondernemingszin en een vleugje nostalgie liggen aan de basis van hun kraampje. “Kerstballen die hier tegenwoordig verkocht worden, zijn niet meer van dezelfde kwaliteit als vroeger”, zegt Orysia. “Terwijl we deze geblazen kerstballen rechtstreeks aankopen bij een fabrikant in Oekraïne, bij wie ze bovendien ter plekke en met de hand beschilderd worden.”

Toch is hun ‘winterbusiness’ ontstaan als een hobby. “Bijna twintig jaar geleden begonnen we op de Grote Markt met onze hut. De kerstmarkt duurde tijdens die beginjaren ook maar een weekend. Alles was gewoon veel kleinschaliger, ook de manier waarop wij werkten. Wel hebben we in die tijd bezoek gekregen van koningin Fabiola!”

Lange voorbereidingen
Dit jaar staat Orysia’s kraam aan de achterkant van de Beurs, net voor de Sint-Niklaaskerk. Haar man runt het filiaal in Brugge. Maar om de lange dagen en drukke weekends door te komen, werven ze drie tijdelijke werkkrachten aan: dames op wie ze intussen kunnen vertrouwen en die even enthousiast de unieke kerstballen kunnen aanprijzen.

In de rest van het jaar werkt Orysia als zelfstandig vertaalster, voornamelijk voor bedrijven en mensen die documenten moeten laten vertalen. Haar man is tewerkgesteld als burgerlijk ingenieur in de transportsector. Toch beginnen de voorbereidingen voor de kerstmarkt al vroeg.

Orysia: “In de zomer reizen we al naar Oekraïne, om onze familie te bezoeken maar ook om de nieuwe bestelling te plaatsen bij de fabrikant. We kennen hem al jaren, dus laten we ook kerstballen op maat maken. Zo kunnen we bijvoorbeeld typische Brusselse souvenirs verkopen, met schilderingen van het Atomium en Manneken Pis. Dat werkt goed bij toeristen.”

In september en oktober is het dan vooral administratief werk dat haar bezighoudt. Zodra november aanbreekt, begint het stel dan met de organisatie en de inrichting van de kraampjes. Het werk stopt pas begin januari. Veel tijd om zélf kerst te vieren, zit er dus niet in. “We zijn ook open op Kerstavond en Kerstdag”, aldus Orysia. “We laten thuis wel een fles knallen, maar kunnen niet te veel drinken of te laat gaan slapen. Anders houden we het niet vol. Hetzelfde geldt voor Nieuwjaar.”

Minder koopkrachtige toeristen
Wat Orysia veel voldoening geeft, is de appreciatie die ze van heel wat klanten krijgt. “Niet overal kunnen ze nog zulke unieke kerstballen kopen”, zegt ze. “Ik heb zelfs mensen die elk jaar speciaal hiervoor terugkomen.” Dat ze altijd goedlachs in haar hutje staat, speelt ongetwijfeld mee.

Ook de toeristen houden regelmatig halt. En die durven al eens klagen dat er op Winterpret vooral veel eten en drinken te vinden is, maar weinig echte kerstartikelen. Toch is het publiek zelf ook veranderd de laatste jaren. “Nu zijn het vooral Spanjaarden en Italianen die langskomen”, zegt Orysia. “Maar dat is niet zo’n koopkrachtig publiek. Terwijl vroeger de ene na de andere bus met Engelsen en Amerikanen toestroomde. Zij kochten veel, maar blijven tegenwoordig weg.”

Wie zich ten slotte afvraagt hoe ze kou te slim af is, heeft Orysia maar een antwoord klaar: hang voldoende spots. “Deze kerstballen komen pas goed tot hun recht als ze voldoende verlicht worden, dus hang ik veel spotlichten op. Daarvan zijn er heel wat op mij gericht”, zegt ze al lachend.