Estafette: Tourrenner Philippe Thys

Met het WK voetbal en de Duivelsgekte zouden we haast vergeten dat op 5 juli de Tour de France van start gaat. In de rijke Tourgeschiedenis duiken heel wat Brusselaars op. De eerste protagonist: Philippe Thys.

Thys wordt geboren op 8 oktober 1890 in Anderlecht. Tijdens een trainingsritje in de buurt van Namen kruist hij per toeval het pad van de Fransman Passerieu. Ze fietsen samen verder. Op de eerstvolgende helling rijdt de eenentwintigjarige Thys de voormalige nummer twee van de Tour zomaar uit het wiel. Niet veel later tekent Thys op voorspraak van de Fransman een contract bij Peugeot.

In datzelfde jaar, 1912, staat Thys al aan de start van zijn eerste Tour. Nadat de grote favoriet Lucien Petit-Breton al in de tweede etappe tegen een koe rijdt, neemt de Belg Odiel Defraeye de leiding over. De eerste Belgische Tourzege is een feit. Zonder zich echt op het klassement te concentreren, eindigt Thys als zesde.

In de Tour van 1913 staat Eugène Christophe aan de leiding, wanneer hij in de Pyreneeën zowel zijn voor- als achtervork breekt. Hulp van derden is bij materiaalpech nog niet toegestaan, dus wandelt Christophe vijftien kilometer naar de dichtstbijzijnde smederij, waar hij zelf zijn voor- en achtervork aan elkaar last. Het algemeen klassement kan hij op zijn buik schrijven.

Passons. Thys wint de zesde etappe naar Luchon en wordt de nieuwe leider. Die plaats staat hij nog twee dagen af aan Marcel Buysse, maar daarna is er geen houden meer aan. Thys diept de kloof rit na rit verder uit. Op de voorlaatste dag van Longwy naar Duinkerke breekt Thys zelf een vork. “Twee commissarissen bleven netjes toekijken terwijl ik in het zweet mijns aanschijns de vork stond te braseren in de smidse,” zegt Thys daar vele jaren later over. De handige Anderlechtenaar houdt nog 8 minuten en 37 seconden over en wint zijn eerste Tour.

De Tour van 1914 start op de dag waarop de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand wordt vermoord. Al in de eerste etappe pakt Thys de gele trui, om hem niet meer af te staan. In alle andere ritten eindigt hij bij de eerste vijf. Zelfs een halfuur straftijd in de voorlaatste etappe houdt hem niet meer tegen: Thys is geen eendagsvlieg.

Twee dagen na de Tour breekt de Groote Oorlog uit. Philippe Thys treedt in dienst bij de Franse luchtmacht. Heel wat concurrenten van Thys, waaronder de Fransen Petit–Breton, Lapize en Faber, sneuvelen op het slagveld.

Tijdens de Tour van 1919 heeft Thys een financieel conflict met zijn sponsor. Al tijdens de eerste etappe geeft hij op. Tourdirecteur Henri Desgrange noemt Thys een verwaand mannetje, waarop Thys repliceert dat hij in 1920 terugkomt om de Tour te winnen.

En zo geschiedt. Door de aanhoudende hitte geeft meer dan de helft van het peloton op tijdens de eerste vier koersdagen. Thys houdt van de warmte en pakt al in de tweede etappe de gele trui. In de Pyreneeën vergroot hij de voorsprong in zijn kenmerkende stijl: laag over het stuur hangend, zoals een bassethond.

Na die derde Tourzege is Thys over zijn hoogtepunt heen. Hij wint nog wel vijf Tourritten en toont zijn veelzijdigheid door Belgisch kampioen veldrijden te worden. Enkele jaren eerder schreef hij overigens ook al de Zesdaagse van Brussel op zijn naam.
Na zijn wielerpensioen verdient de Eddy Merckx avant la lettre de kost als garagehouder, fietsenhandelaar en organisator van autoreizen. Philippe Thys overlijdt op tachtigjarige leeftijd in Brussel.

BDW-eindredacteur Ken Lambeets houdt van literatuur en van echte sporten.