Brussels parlement stemt 'meest verregaande transparantie' in België

Tien fractieleiders in het Brussels parlement hebben dinsdag vier wetteksten rond goed bestuur en transparantie voorgesteld. Met de nieuwe ordonnanties rond transparantie, en de oprichting van een deontologische commissie, willen de partijen een maximale openbaarheid kunnen afdwingen. Precies daar wrong immers het schoentje bij de eerdere ordonnantie uit 2006, die grotendeels genegeerd werd.

Parlementsvoorzitter Charles Picqué (PS) stelde de wetteksten voor met tien fractieleiders van de meerderheid en de oppositie. De teksten werden unaniem goedgekeurd in de commissie Goed Bestuur, die begin dit jaar werd opgericht na het Publifinschandaal in Wallonië. Ze worden vrijdag in de plenaire vergadering gestemd.

Al sinds 2006 - na een eerder schandaal in Charleroi - bestond er een ordonnantie rond transparantie van bezoldigingen en vergoedingen van Brusselse openbare mandatarissen. Maar in die ordonnantie staan geen sanctiemogelijkheden en dus wordt ze door zowat alle Brusselse politieke instellingen genegeerd. Niemand volgde ze op en bovendien was er ook discussie voor wie de ordonnantie precies gold.

"De nieuwe ordonnantie breidt het toepassingsgebied aanzienlijk uit", zei Vincent De Wolf (MR). "Niet enkel de verkozenen, maar ook elk lid van een bestuurs- of adviesorgaan in een publieke instelling van openbaar nut valt onder de nieuwe regeling." Voortaan geldt die dus ook voor leden van intercommunales en Brusselse openbare vzw's, zoals Samusocial.

Ook privébezoldigingen
De maximale vergoeding wordt beperkt tot 150 procent van het inkomen van een Kamerlid, een regel die op federaal niveau al wordt toegepast. "Het gaat niet alleen om openbare bezoldigingen, maar ook privéverloning voor zover die wordt uitgekeerd voor een functie in een instelling die met openbaar geld wordt gefinancierd. Andere privébezoldigingen zullen via de regelgeving van het Europees Parlement, per inkomensschijf, gedeclareerd moeten worden."

Om de regeling niet te kunnen omzeilen, wordt een bezoldiging via managementvennootschappen verboden. De mandatarissen zullen ook niet langer een sociale huurwoning mogen betrekken, zoals Pascale Peraïta (PS) een aantal jaar deed.

"Alle kosten worden ook aangegeven, net als wie deelneemt aan vergaderingen en wie voor de functie op reis gaat", zei Bruno De Lille (Groen). "We gaan alle mandaten niet enkel in een jaarverslag bij het Rekenhof aangeven, maar ook publiceren op de website, zoals Cumuleo dat doet. Er is geen enkele reden om dat over te laten aan mensen uit het middenveld."

Controle en sancties
In de schoot van het parlement komt een controleorgaan, een cel Transparantie van de Bezoldigingen. Daarnaast wordt een sanctieorgaan opgericht: een Deontologische Commissie, waarin voormalige mandatarissen zullen zetelen, samen met voormalige magistraten en hoogleraren.

Die commissie kan ook in actie schieten na een aangifte door een burger, nadat de claim onderzocht is op zijn ontvankelijkheid. De commissie kan hoorzittingen organiseren.

Wie de verplichte aangifte niet doet, krijgt eerst een waarschuwing, maar kan ook stevige sancties oplopen. Die kunnen oplopen van een inhouding van 10 tot 100 procent van een bezoldiging, of zelfs onverkiesbaarheid bij de volgende verkiezingen.

De nieuwe regeling gaat in na de verkiezingen in 2018 en 2019, maar tot die tijd geldt een overgangsregeling. Openbare bezoldigingen worden in het eerste trimester van 2018 al bekendgemaakt.

'Werk is nog niet af'
Fractieleiders Vincent De Wolf (MR), Bruno De Lille (Groen), Caroline Désir (PS), Els Ampe (Open VLD), Zoé Genot (Ecolo), Johan Van den Driessche (N-VA), Emmanuel De Bock (DéFI), Jef Van Damme (sp.a), Benoit Cerexhe (cdH) en Paul Delva (Cd&V) feliciteerden voorzitter Picqué met zijn vasthoudendheid om alle partijen aan tafel te houden, en benadrukten dat de Brusselse regeling meteen ook de meest verregaande in België wordt. De Bock riep Vlaanderen en Wallonië op het Brusselse voorbeeld te volgen.

Verschillende partijen, onder meer Ecolo/Groen, CDH, CD&V, Défi en N-VA benadrukten dat het werk hiermee nog niet af is. Défi vraagt bijvoorbeeld samen met de groenen en socialisten en - opvallend - het CDH om een volledige decumul.