Mobiliteitsexpert pleit wél voor stadstol: ‘Nu is het goede moment'

Moet Brussel een stadstol invoeren nu Vlaanderen de kilometerheffing (voorlopig) afvoert? Mobiliteitsexperte aan de VUB Cathy Macharis vindt alvast van wel. “In Brussel zijn er zo veel alternatieve vervoersmiddelen. Nu is het goede moment.”

Nadat Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) de slimme kilometerheffing begin deze week heeft afgevoerd, legde zijn Brusselse tegenhanger Pascal Smet (SP.A) de stadstol terug op tafel, “als logische tussenstap.” Dat idee kan op weinig bijval rekenen bij de andere partijen, maar VUB-mobiliteitsdeskundige Cathy Macharis vindt de stadstol wel een goede maatregel die voor Brussel zelfs voordeliger zou zijn dan een kilometerheffing.

“Uit een studie blijkt dat Brussel meer inkomsten zou generen uit een stadstol dan uit een kilometerheffing”, zegt Macharis aan BRUZZ. “De kilometerheffing kost meer dan dat ze opbrengt, omdat het aantal kilometers dat je in Brussel kan afleggen, beperkt is.” In Europa zijn er genoeg good practices die moeten aantonen dat de stadstol tot positieve effecten leidt. “Kijk naar Stockholm, Göteborg, Oslo en Londen. Daar is de filedruk afgenomen en de luchtkwaliteit verbeterd.”

Schonere lucht

Maar hoe moet zo’n stadstol er concreet uitzien? “Je zou kunnen werken met camera’s die nummerplaten herkennen. Die zijn er al voor de lage-emissiezone”, legt Macharis uit. “Je zou mensen kunnen laten betalen wanneer wagens de stad binnen rijden.” En autobestuurders laten betalen per afgelegde kilometer binnen het gewest? “Dat lijkt me ingewikkeld”, klinkt het.

Zo’n zes jaar geleden verscheen een studie over de stadstol, op vraag van de toenmalige Brusselse regering. Daaruit bleek dat het aantal gereden kilometers met elf procent zou dalen in Brussel met een stadstol van drie euro. “We moeten kijken naar welke doelstellingen we willen behalen. Tegen 2030 moet de CO2-uitstoot met 35 procent verminderen. Dan gaat elf procent minder autoverkeer niet voldoende zijn”, aldus Macharis.

De stadstol is één van de mogelijke maatregelen die een overheid kan nemen voor minder autoverkeer en een schonere lucht. “Naast bijvoorbeeld de aanpak van bedrijfswagens en investeringen in de fietsinfrastructuur.” Indien er een stadstol zou komen, kunnen elektrische wagens bovendien worden vrijgesteld. “Dat heeft men in Oslo gedaan. Dat was een enorme prikkel om het wagenpark te vergroenen.”

'Politieke moed'

Hoe dan ook is de tijd rijp voor een stadstol, vindt Cathy Macharis. “Kijk naar de deelsteps die we nu overal hebben. Er zijn zo veel alternatieve vervoersmiddelen. We hebben de auto niet meer nodig”, zegt Macharis. “Nu is het goede moment.” Investeringen in die alternatieven blijven wel broodnodig. Denk maar aan overstapparkings en regelmatige, kwaliteitsvolle verbindingen. “Eens die stadstol en diens inkomsten er zijn, kan je verder blijven investeren.”

In Vlaanderen komt de kilometerheffing er uiteindelijk niet, “wegens geen draagvlak.” In Brussel is er al jaren een debat over de stadstol. “Het gaat hier over politieke moed en dat begrijp ik. De tegenstand groeit op het moment dat je zo’n maatregel invoert, maar eens de gevolgen duidelijk zijn, neemt ook de tegenstand af. Dat hebben we in het buitenland gezien”, stelt de mobiliteitsexperte. “Politici moeten niet denken aan stemmenverlies, maar aan het groter maatschappelijk geheel.”