BIG CITY. In Argentinië eten ze een Brusselse peersoort

De Belgische conferenceperen zijn een bekend exportproduct, maar over de oceaan in Argentinië eten ze nog steeds een peersoort die voor het eerst geteeld werd op Brusselse grond. Ze komen uit wat ooit grootste boomgaard van de binnenstad was: La Fidélité.

Op een grote lap grond – drie hectare – stonden op een zeker moment meer dan 80.000 bomen. De boomgaard was eind 18e eeuw te vinden in wat we nu kennen als de Fontainaswijk. Die lag toen nog binnen de stadsomwalling. Best wel bijzonder, want de landbouw voltrok zich vooral buiten de muren van de stad.

Door de jaren heen groeiden er zo'n duizend verschillende soorten fruit. Het was de experimentele biologisch speeltuin van Jean-Baptiste Van Mons. De Brusselaar vond het als kind fantastisch om de pitten van zijn stukken fruit te planten en die later te zien uitgroeien tot kleine boompjes. Zijn bezigheidstherapie groeide uit tot een fascinatie en later zijn beroep. Hij plantte zoveel bomen dat alles niet meer in zijn eigen tuin paste. In 1798 palmde hij een leegstaand perceel van de stad in.

Daar had hij genoeg plaats om een nieuwe kweekmethode uit te testen. Van Mons onderzocht hoe het kwam dat de kwaliteit van vruchten van fruitbomen daalde. Hij verklaarde het simpelweg door de ouderdom. Net zoals mensen zouden ook bomen zich minder goed kunnen voortplanten met het ouder worden. De natuur lost dat op door voortdurend te zaaien, dus deed Van Mons dat ook. Hij ging aan de slag met verschillende generaties van een soort en kweekte zo verschillende vruchten. Hij schreef dat nauwkeurig neer. Er waren voor- en tegenstanders, en zelfs Charles Darwin merkte hem op. Van Mons was de enige Belg die zijn geschriften haalde.

Favoriete peren

Hoewel hij deze kweekmethode toepaste op verschillende fruitsoorten, bleef zijn favoriet de peer. Elke nieuwe peersoort kreeg een originele naam: 'Le Double Philippe', 'Le Compte de Flandre', 'Le Nouveau Poiteau' ... Het was onder meer de 'Beurré d'Anjou' die internationaal ging. Van Mons stuurde zijn soorten naar verschillende biologen wereldwijd. Naar alle waarschijnlijkheid is die soort zo in Argentinië beland en verder geplant.

Hoewel Van Mons biologische geschiedenis schreef, eiste de stad in 1819 haar stuk grond op, om het te verkavelen. Van Mons redde wat er te redden viel en plantte een deel opnieuw op een grond in Leuven, waar hij toen doceerde. Iets later moest hij ook daar vertrekken. Behalve zijn geschriften en vele generaties 'Beurré d'Anjou' later, blijft er niet veel meer over van het levenswerk van Van Mons. Maar daar willen de Bûûmplanters verandering in brengen. Ze verdiepen zich in zijn werk en willen met het project 'La Fidelité Future', de oude variëteiten die Van Mons voor het eerst kweekte, opnieuw aanplanten in verschillende delen van de stad.

• VOLGENDE KEER Waarvoor dient de opening onderaan de voordeur van heel wat Brusselse huizen?

Zelf ook een vraag voor Big City? Stel hem hier