Afgestoft (6): Het Aquarium van Brussel

Tweehonderdvijftig onderwatersoorten, een crèche voor vissen en een reusachtig engagement voor de natuur. Het Aquarium van Brussel is amper bekend, maar een bezoekje meer dan waard. 'Vergelijk ons vooral niet met Sea Life Center.'

Het Aquarium van Brussel ligt een beetje verloren in de schaduw van de basiliek, in de weinig romantische Emile Bossaertlaan. Niet meteen de plek waar je op een zondagmiddag toevallig binnendwarrelt. Maar het is de verplaatsing waard, want achterin het onopvallende gebouw ligt 1.200 vierkante meter liefde voor de natuur.

Het zachte gemurmel van de audiogidsen is het enige geluid in het doolhof van donkere gangen. In de achtenveertig verlichte en licht hypnotiserende aquaria zwemmen de meest exotische vissoorten rond. Of had u al gehoord van de Juweelkardinaal, de Prinses van Burundi, Martin's Mondkweker of - een persoonlijke favoriet - de Bultkopcyclide? Hoe dikker de vetkwab op de kop van de mannetjesvis, hoe hoger zijn status in de groep. Klinkt bekend?

Tussendoor wordt u er voortdurend aan herinnerd dat u al deze pracht in gevaar brengt - ja, u daar, met uw plastic zakken, uw terreinwagen en de sole meunière op uw bord. Maar geen nood, want het aquarium hangt ook vol met tips om uw leven te beteren.

De toegewijde managers-curatoren, Pierre Demol en Danielle Roose, zijn geen biologen of dierenverzorgers. Zij was leerkracht en hij criminoloog ("maar we waren altijd al natuurmensen") toen ze meer dan tien jaar geleden begonnen te dromen van een aquarium in het hart van Brussel.

Frivool

Want eens had Brussel zo'n plek gehad. In 1906 opende het 'Aquarium et Musée de Pisciculture de Bruxelles' de deuren in de buurt van Ter Kamerenbos. Bijna een halve eeuw lang kwamen stadsmensen er zich vergapen aan de meest exotische onderwatersoorten. Maar tijdens de Tweede Wereldoorlog was er geen geld meer voor dergelijke frivoliteiten, en in de jaren vijftig werd het gebouw platgegooid.

Dat vroegere museum werd een inspiratie voor het aquarium van vandaag. Pierre ging zelfs met oude Brusselaars praten om een idee te krijgen van hoe het museum eruit had gezien, en vooral, wat het voor hen had betekend.

Eind jaren negentig zegden de twee dan hun job op en begonnen met de voorbereidingen. "Dit gebouw was een echte ruïne," zegt Danielle. "Alles moesten we nog doen: een dak leggen, elektriciteit steken, noem maar op. Het heeft vier jaar geduurd voor alles klaar was." Gelukkig kreeg het project snel steun: van de Stad, het Gewest, de VGC, de Nationale Loterij.

In 2005 gingen de deuren open, en ondertussen draaien de zaken goed. In de vakantie komen er een honderdtal bezoekers per dag over de vloer. Vooral toeristen. Grote afwezige is de Nederlandstalige Brusselaar. "Die weet ons nog niet liggen. Maar dit jaar gaan we naar alle Nederlandstalige scholen in Brussel om reclame te maken."

'Haaien en piranha's komen er niet in'

Werk is er alleszins genoeg in het Aquarium. "Al zes jaar open, en we werken nog altijd zeven dagen op zeven," zucht Danielle. "Er is altijd wel een vis die ziek is, een groep die een rondleiding wil, een technisch probleem. Dit jaar zijn we twee dagen op vakantie geweest, en dat is het dan."

Maar dat is allemaal voor het hogere doel. Het museum wil vooral educatief zijn, mensen aanzetten om milieubewuster te leven. "We doen niet aan sensatiezucht", klinkt het streng in de infogids. "Haaien of piranha's zul je bij ons niet vinden." En als ik de naam Sea Life Center laat vallen, krijg ik een minachtende snuif. "Dat is entertainment, he", zegt Danielle. "Die hebben veel meer geld."

Hebben Danielle en Pierre zelf een favoriete soort? "Welja," geeft Danielle na enige aarzeling toe. "De bultkopcyclide, die heb ik toch het liefst."

"De amfibieën, natuurlijk", zegt Pierre met blinkende ogen. "Daarvan zou ik er veel meer willen hebben. Maar het publiek vindt die minder interessant. Die zien gewoon een salamander, he."

Rijkeluistrend

Ten slotte nog even naar de quarantaineruimte voor een blik achter te schermen. Hier verzorgt het Aquarium zeldzame en soms zelfs uitgestorven soorten, in de stille hoop ze ooit terug in het wild te kunnen uitzetten. Allemaal in aangepaste bakken, met perfect geregelde temperatuur en zuurtegraad van het water.

"Daarvoor hebben we een bioloog in dienst. En er komt een onderzoekslab in het gebouw hiernaast," zegt Danielle trots. "De VUB en de UGent zijn al geïnteresseerd. Ze willen er de opwarming van de oceanen onderzoeken."

Vlak voor de uitgang is er nog een bassin met Japanse koi. Grote dure siervissen, die mensen herkennen en gemakkelijk tachtig jaar oud kunnen worden. Naar het schijnt een trend bij rijkelui die graag met een koivijver pronken, maar de beesten snel weer wegdoen als ze merken hoeveel werk erin kruipt. Hier worden ze vast meer geapprecieerd.