Afgestoft (1): café dansant Metro Valdi

Authentiek en toch eigentijds: zo kan je de café dansant ‘Metro Vivaldi’ nabij het Sint-Katelijneplein nog het beste omschrijven. Wie ongegeneerd in de late uurtjes wil doorzakken op rock en disco uit de jaren ‘60 en ‘70 of op salsa en cumbia, moet zonder twijfel langs in de keet van monument Antonio di Nicola aan de Visverkopersstraat in hartje Brussel.

Visverkoperstraat 7-9 nabij de GB Hallen en de Beurs: een vast adres voor wie in de late uurtjes wil swingen op muziek van Claude François, Elvis Presley, Boney M of latino-plakkers. De sfeer van de jaren '60, '70 en '80 wordt opgeroepen door DJ, café-uitbater, kok, barman en pater familias Antonio di Nicola. Al bijna dertig jaar geeft hij zijn hart en ziel aan zijn zaak, de Metro Valdi. Neen, de naam heeft niets met de componist Vivaldi te maken. Maar wel met de aanleg van de metro aan het Sint-Katelijneplein eind de jaren '70, en met de beginletters van de familienaam van zijn ex-echtgenote Vandecaveye, een verdwaalde 'l' en zijn eigen familienaam di Nicola.

Op het eerste gezicht is er niets dat de Metro Valdi onderscheidt van een aftands muziekcafé: een glitterende discobol bengelt aan het plafond, voorts een zwarte ronddraaiende bol met rode, groene en blauwe lichtjes die veel weg heeft van een zoekgeraakte onderwaterbom, oude prenten en schilderijen van de Grote Markt en van het Italiaanse kustdorp Portofino. Toch ademt het danscafé een sfeer van vervlogen tijden, die je wil koesteren zolang het nog kan. Zolang de 67-jarige Antonio di Niciola het nog aankan.

Boerderij
Di Nicola, geboren in 1944 net na de verovering door de Amerikaanse troepen van Sicilië, verkaste als jonge knaap van 17 van het Siciliaanse dorp Ciminna nabij Palermo naar Brussel, waar hij met vallen en opstaan de sociale ladder opklom. Hij begon te werken in een boerderij in het Waalse Biesmes. Op 19-jarige leeftijd trekt hij naar Brussel, waar hij in het restaurantwezen van de Beenhouwersstraat verzeilt. Op z'n 27ste wordt hij zelfstandige, als uitbater van Le Nouveau Metro, die vroeger nog heeft toebehoord aan bokskampioen Cyrille Delannoy. Die handel verkoopt hij, maar begin jaren '80 koopt di Nicola het gebouw aan de Visverkoperstraat 7-9 samen met z'n toenmalige vrouw. Een echtscheiding en een bijna-faillissement zorgen ervoor dat hij het gebouw een paar jaar later opnieuw van de hand moet doen. Sindsdien huurt hij het café dansant en de eerste verdieping, waar hij woont.

"In de jaren '70 waren er elf café dansants in de buurt. De Tavernier, de Sainte-Catherine, de Sportman, 't Kapiteintje, de Zinneke… de klanten deden de ronde van de café dansants. Nu ben ik de enige overgeblevene," vertelt di Nicola nostalgisch. Hij doet ook nagenoeg alles zelf in zijn keet: tappen, koken, bedienen, muziek draaien, boekhouding… "dat is de enige manier om het hoofd boven water te houden."

300 huwelijken
Di Nicola zegt een divers maar trouw publiek te hebben, vooral dertigplussers. Van woensdag tot zondag komt de Metro Valdi tot leven, maar vooral vrijdag en zaterdag, en nog het meest in de late uurtjes, een doorzakcafé zeg maar. Het uur blauw lijkt vele klanten inspireren. "De voorbije dertig jaar vonden minstens 300 huwelijken hun oorsprong in de Metro Valdi," aldus di Nicola. "We zijn een rendez-voustent bij uitstek. Na hun huwelijk komen ze hier niet meer over de vloer, maar dat vind ik niet erg. Belangrijker is dat de mensen hun geluk vinden."

Di Nicola heeft vele half-verborgen talenten. Tot een vijftiental jaar geleden was hij ook bandleader. Toen was hij nog geen DJ, die thuis cd's mixt, maar zong hij de pannen van het Metro Valdi-dak. Zijn zangkunsten toont hij nog maar een paar keer per jaar tijdens een reünieconcert.
Ondanks alles voelt hij zich wat miskend door de overheid. "In het verleden en ook nu nog krijg ik de politie over de vloer voor nachtlawaai. Ik verdien nochtans een monument voor al het geluk en het plezier dat ik de mensen heb geschonken."

Discostamper
Als ik zaterdagavond binnenkom vraagt een Zuid-Amerikaanse beer van een vent mij 5 euro toegang - dat is enkel zo op zaterdag - en tref ik di Nicola achter de draaitafel en de microfoon. Zoveel werk heeft hij niet aan het mengpaneel, want de muziek is vooropgenomen. Gelukkig, want tegelijk dient hij ook nog op.

Op de televisie speelt een film, zonder klank. Maar geen kat kijkt ernaar. Alle ogen zijn gericht op de dansvloer, waar jong en vooral oud zijn beste dansbeentje voorlegt op de latino-hits die di Nicola vakkundig aan mekaar rijgt. Nou ja, al valt er af en toe eens een blanco, niemand neemt hem dat kwalijk.

Zijn populariteit lijkt immens. Op de tonen van jaren '80 disco-kitsch "You're my heart, you're my soul" van Modern Talking zet ik me neer naast Chantal, een vrouw die haar 61 jaar half verraadt. "Ik kom hier al twintig jaar elke vrijdag, zaterdag én zondag. Waarom? "Uit sympathie voor de uitbater," zegt ze stellig. "Mijn moeder was Italiaanse, dat schept een band. En omdat er weinig uitgaansmogelijkheden voor onze leeftijd zijn in de buurt."

Na de vele latinosongs komt de dansvloer-met-tegels-van-bij-grootmoeder weer tot leven op een Arabische melodie, om daarna weer over te schakelen naar een discostamper, die een andere Chantal (46) in het gezelschap doet opveren. "Ik kom hier al drie jaar, vooral voor de ambiance. We voelen ons hier een echte familie. Iedereen kent iedereen, misschien niet bij naam, maar dan toch van gezicht. Het is hier heel gemoedelijk, en de patron is super." Ook vrij veel Marokkaanse (jonge)mannen in de Metro Valdi. "Ik hou van de sfeer en de muziek hier," vertelt Karim (26). "Daarom ben ik een trouwe klant."

En het is die familietrouw die van de Metro Valdi zo een speciale plek maakt.