AfricaMuseum zet voor het eerst de deuren open na renovatie

Na een grondige renovatie zwaait het AfricaMuseum zijn deuren dit weekend weer open. Zowel de infrastructuur als de tentoonstellingen van het AfricaMuseum zijn grondig herzien. “Een inhoudelijke ommezwaai was nodig,” zegt directeur Guido Gryseels.

Het is precies 120 jaar nadat koning Leopold II het toenmalig 'Musée de Congo' voorstelde. Dat project moest de Belgische bevolking overtuigen van zijn koloniale project. Vandaag heropent het Belgische museum voor Midden-Afrika onder de naam 'AfricaMuseum'. Met drie persconferenties in verschillende talen, en journalisten van internationale media zijn de verwachtingen hooggespannen.

De expositie

"Het museum gaat het koloniale verleden niet langer uit de weg, maar werpt er een kritische blik op," zegt hoofdcommissaris van de permanente tentoonstelling, Bambi Ceuppens. Er blijft een focus op voormalig Belgisch Afrika: Congo, Burundi en Rwanda. Belangrijk is ook dat de geschiedenis van vóór de kolonisatie aan bod komt, net als hedendaags Afrika.

Verschillende plekken zijn ingericht als lieux de mémoire. Zo zijn bijvoorbeeld de namen van de zeven Congolezen die zijn overleden tijdens de Wereldtentoonstelling door de Congolese kunstenaar Freddy Tsimba tegenover die van de Belgen geplaatst die in de periode van de kolonisatie zijn overleden.

Ook komen er in de tentoonstelling nieuwe thema's aan bod, zoals de geschiedenis van het museum zelf, orale geschiedenis, de Afrikaanse aanwezigheid in België, en de lange geschiedenis van Centraal-Afrika, eindigend met de actuele politieke situatie in de drie landen.

Het nieuwe museum moet een forum van debat zijn, waar de inpraak van diaspora zeer welkom is, zegt directeur Guido Gryseels verder. "De dialoog is begonnen. Dekoloniseren zal een hele tijd duren. We weten dat we de pijn van het verleden niet kunnen uitwissen, maar willen ons wel verenigen in de toekomst."

Diaspora

De samenwerking met de diaspora, die tijdens de renovatie van het museum werd georganiseerd via het comité COMRAF, zal structureel worden verankerd. "Afgelopen zaterdag zijn we met elkaar in gesprek geweest, en de aankomende dagen gaan we kijken hoe we de verdere samenwerking kunnen bestendigen," zegt Gryseels.

Daarnaast zal het museum een proactief personeelsbeleid voeren dat een diverser personeelsbestand moet creëren, en verzekert Gryseels dat bij elke tentoonstelling tenminste één curator van Afrikaanse origine wordt betrokken.

Restitutie

In de aanloop van de heropening van het museum is ook een debat gevoerd over restitutie. Er gaan stemmen op die zeggen dat de objecten niet thuishoren in België, maar op de in de landen waar ze vandaan komen.

"We staan altijd open voor vragen over restitutie," benadrukt Gryseels. "Ook het Museum voor Natuurwetenschappen wil menselijke resten teruggeven. We moeten hiervoor criteria opstellen en zullen hierover open en transparant communiceren."

Het museum mikt op gemiddeld 250.000 bezoekers per jaar. Het zal op weekdagen openen van 11 tot 17, en vanaf 9.30 uur voor groepen toegankelijk zijn. In het weekend gaan de deuren open tussen 10 en 18 uur. Bezoekers wordt geadviseerd om met de tram te komen, omdat de parkeerplaatsen nog niet af zijn vanwege vertraging met de vergunningen.