Barmannen, studenten en flexi-jobbers: 'Er is geen perspectief, quoi'

De Brusselse cafés laten de moed niet zakken, maar wachten op heropening voelt voor velen als wachten op Godot. Vooral de nieuwe zaken zitten met de handen in het haar. “Als je elke maand duizenden euro's aan de brouwerij betaalt, dan mag je toch ook iets terug verwachten?”

"Als je een plat dak een terras noemt, dan is het een terras.” Gert De Spiegeleer leest op zijn dakterras de eerste dertig pagina's van De Bourgondiërs, een titel die de ironie van het leven als barman in de huidige tijden mooi omvat.

Ook vandaag is De Spiegeleer een joviale wolk van een vent, maar dan even niet achter de bar van Les Brasseurs aan de Anspachlaan. Twee weken geleden gaf zijn café rond 23.30 uur het laatste rondje in wat waarschijnlijk maanden zullen worden.

“Er valt niet veel nieuws te vertellen, hoor.” De Spiegeleer zegt het nog lachend. “De tijdelijke werkloosheid voor ons personeel is aangevraagd, en nu moeten we wachten.”

Begin april krijgen de werknemers van onder meer Les Brasseurs voor het eerst een uitkering als tijdelijk werkloze. Die bedraagt zoals bij andere vaste werknemers 70% van hun brutoloon, met een supplement van 5,63 euro per dag.

“Het valt nog af te wachten wanneer die uitkeringen uitbetaald zullen worden,” zegt De Spiegeleer. Hij blijkt een zekere argwaan tegenover de overheid te hebben. Of hij de komende maanden de zaak boven water zal kunnen houden, weet hij niet.

“Er is geen perspectief, quoi. De horecafederatie heeft de brouwers opgeroepen om onze huur voorlopig te laten vallen. Maar de realiteit is dat de brouwerij niet zal zeggen 'laisse tomber'. Voorlopig krijgen we van de overheid 4.000 euro, tot 5 april."

Muntpunt

Ook Pieter Bonte, uitbater van Muntpunt Grand Café en cultuurcafé Pilar op de campus van de VUB in Etterbeek, houdt zijn hart vast.

De bibliotheek liet alvast de huur voor het Grand Café vallen, dus wordt het voortbestaan van de bar aan de achterkant van het Muntplein voorlopig niet bedreigd.

Het nieuwe cultuurcafé op de VUB heeft het een pak moeilijker. Het personeel daar bestaat voornamelijk uit studenten, en die krijgen geen compensatie van de overheid. “Die studenten hebben geen direct vangnet en dat is een fundamenteel probleem.

Alvast één van hen heeft te kennen gegeven dat hij zonder zijn job in Pilar niet in zijn levensonderhoud kan voorzien, en dus ook zijn kot niet kan betalen,” zegt Bonte. “Ik wou dat op termijn opvangen met klusjeswerk in Muntpunt, maar ik weet zelfs niet of dat administratief kan als we gesloten zijn wegens overmacht.

Muntpunt is een geslaagde oefening in een volledig witte kassa, hoe moet ik hem dan uitbetalen? Ik heb hem aangeraden werk te zoeken waar er nu werk is: in de logistiek, of bij de supermarkten.”

In tegenstelling tot Muntpunt Grand Café, loopt Pilar zoals veel andere cafés aan tegen de huurkosten van een brouwer. “De huur en de onderconcessie opschorten vind ik de logica zelve,” zegt Bonte. “Er zijn vage berichten vanuit de brouwer dat dat ook effectief zal gebeuren.”

Pilar is nog maar net open, en heeft zoals andere nieuwe zaken de tijd niet gehad om een buffer op te bouwen tegen een maandenlange sluiting. Bovendien kondigde de VUB aan dat er tot het einde van het academiejaar geen lessen meer worden gegeven. Pilar bevindt zich op de campus in Etterbeek. “Als we dit tot september moeten uitzitten, weet ik niet of het lukt. Dat geldt trouwens ook voor de andere horecazaken op de campus,” zegt Bonte.

Een van de uitbaters van café Le Coq in de Ortsstraat, Jorn Peeters, kreeg van brouwerij Inbev - eigenaar van het pand - te horen dat de huur van het café wel uitgesteld kan worden en later gespreid kan betaald worden. Maar de huur laten vallen, doet de brouwerij niet.

“Andere brouwerijen zoals Haacht en Rodenbach-Palm hebben al snel laten weten dat ze de huur een maand laten vallen, maar Inbev niet,” zegt Peeters. Het café betaalt enkele duizenden euro's huur per maand en koopt ook nog eens fors in bij de brouwerij. "Als je zoveel betaalt, verwacht je toch iets terug", verzucht Peeters.

“We souperen nu onze oorlogskas op. Die hadden we aan de kant gezet voor de zomer. We zijn nu eenmaal een wintercafé, tijdens de warmere maanden zit hier minder volk. De crisis komt voor mij dan nog ergens gelegen. Ik besef nu pas hoe weinig vakantie ik neem - deze situatie doet op een manier ook wel deugd en het zet ook wat zaken in perspectief.”

Vaarwel flexi

“Laat ons duidelijk zijn: een café dat twee maanden huur op voorhand kan betalen, zit er meestal warmpjes bij,” nuanceert Marc Van Muylders, ondervoorzitter van de horecafederatie Brussel.

“Een café bestaat bij de gratie van zijn huurovereenkomst. Uitstel van betaling voor de huur kan, maar niemand mag dus in de situatie terechtkomen dat de huurovereenkomst wordt geannuleerd.”

Sinds enkele jaren probeert de horecafederatie sterk in te zetten op het gebruik van de witte kassa in restaurants en hotels. Er zijn, althans volgens de horecafederatie, nauwelijks zaken die nog mensen volledig in het zwart betalen. In cafés is het wel een publiek geheim dat er nog veel barpersoneel in het zwart betaald wordt. Wie toch nog een deel van zijn loon in het zwart ontvangt, kan natuurlijk niet rekenen op een compensatie vanuit de overheid voor dat loon.

En wat dan met de vele studenten en flexi-jobbers in de horeca? Die laatsten moeten hopen op een ander vangnet. “Zij hebben elders een vaste job, die ze aanvullen met werk in de horeca. En niet omgekeerd. Dat is statutair zo bepaald,” reageert Van Muylders. “Aan de studenten zou ik willen zeggen: studeer goed de komende maanden! We zullen jullie dubbel hard nodig hebben als iedereen de cafédeuren weer platloopt.”