BIG CITY. Waren er ooit stierengevechten in Schaarbeek of Sint-Joost?

Unesco heeft de rituele slachting gelukkig nog niet tot de erfgoedstatus verheven, zoals flamenco. Tot onze contreien is het barbaarse gevecht van een cuadrilla aan mannen tegen één dier ook nooit afgezakt. Al had dat gekund. Want in Brussel-­centrum en ook in Schaarbeek zijn wel degelijk stierengevechten georganiseerd. Over Sint-­Joost vonden we niets terug. Dat houdt het met een festiviteitenambtenaar en een gemeenteraadslid, beiden van Spaanse komaf, bij een jaarlijkse Feria van de Perzik en Abrikoos.

Eerst Brussel. Filips II van Spanje (1527-1598), zoon van keizer Karel V, u bekend van het hertogelijk paleis op de Koudenberg, heeft het nooit gehad met de Spaanse Nederlanden. Hij kwam amper één keer op bezoek. Toen hij met zijn kerkhervormingen en centralisatiepolitiek (de Tachtigjarige Oorlog vanaf 1567) het bloed van onder de nagels van landvoogdes Margaretha van Parma vandaan had gehaald, stuurde hij Ferdinand Alvares van Toledo, hertog van Alva, naar hier. Om mano dura orde op zaken te stellen. Alvares liet in 1568 achttien edellieden executeren, om maar één schandaal te noemen, wat Margaretha deed weglopen, zodat Alvares landvoogd werd.

Om zijn overwinningen op de prins van Oranje te vieren stond hij grootste praalstoeten in het land toe, waarin geschenken getoond werden, zoals een gezegend zwaard vol edelstenen en goud gekregen van de paus. Zo begonnen op 21 maart 1569 voor weken lang feestelijkheden bij de Sint-Goedelekerk (nu kathedraal), waar sarcastisch genoeg het jaar voordien Egmont en Hoorn werden opgebaard. 'Er werden vreugdebedrijven, renspelen en stierengevechten binnen Brussel ingericht. Een Gedenk- en Legpenning 1569, ter nagedachtenis van de overwinningen van den Hertog van Alva bij die spelen, werd uitgegeven, met aan de keerzijde van het borstbeeld een stierengevecht,' zo staat te lezen in archiefstukken van het tijdschrift Algemeene Munt-en Penningkunde, uitgegeven in Leiden in 1839. Ware Spaanse propaganda dus.

Tijdelijke Plaza de Toros in Schaarbeek

Over stierengevechten in Schaarbeek bevestigt de gemeente dat enkel van 21 augustus tot 4 september 1853 dat soort volksvermaak werd ingericht, door derden. Schaarbeeks historicus Léon Verreydt schreef er Une amusante histoire de courses de taureaux à Schaerbeek over. De gemeente zorgde enkel voor de houten afrasteringen en tribunes in open veld bij de Vooruitgangsstraat, al lezen we elders op de Markt (nu Ernest Solvayplein), meer niet. Kostenplaatje voor de tijdelijke Plaza de Toros: enkele honderdduizenden oude Belgische franken.

Spanjaarden-­van-toen vonden het een stunt om per boot stieren te laten afreizen, en echte toreros, matadors en picadors (te paard). Om gevoelige zielen gerust te stellen werd verwittigd dat er geen druppel bloed zou vloeien. De hoorns van de stieren kregen een beschermprop. En het dier werd buiten de arena geslacht. En toch stierf één paard aan stierstoten. Ook een 'tamme Belgische stier' deed mee en één Brusselse amateur-stierenvechter, wat tot komische scènes leidde. Prinses Isabella van Bourbon zorgde zelfs voor erebadges voor de handigste matadors. Oh ja, of al dierenrechten werden opgeëist in die tijd? Zeker: petities en protest te over bij de aankondiging. Maar toch kwamen er 12.000 kijklustigen naar de stierengevechten, zelfs met treinen uit Frankrijk. En dat terwijl Schaarbeek rond 1850 amper 8.630 inwoners telde.

VOLGENDE VRAAG:
Big City neemt even een pauze en is er weer op 8 januari 2020 met een antwoord op de vraag: Waar komt het Brusselse drankje half-en-half vandaan?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie.

De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag via het formulier.

> Meer over Big City