Op een vrolijke stripmuur uit 1995 aan de Lakensestraat 116 na, houdt Brussel niet veel tastbaars over aan de stripreus Willy Vandersteen. Al zijn er wel de originele platen en albums van Suske en Wiske in het Stripmuseum in de Zandstraat.
JOUW VRAAG. Wat hebben Suske en Wiske met Brussel?
"Wat hebben Suske en Wiske met Brussel? Hun tekenaar zou hier gewoond hebben?"
Geboren in Antwerpen en overleden in Edegem wordt de geestesvader en eerste tekenaar van Suske en Wiske, Willybrord (Willy) Vandersteen (1913-1990) volledig geassocieerd met het volkse Antwerpen. En terecht. Nochtans zijn de man, zijn carrière, enkele van zijn bekende personages en series, zelfs een deel van zijn familiaal leven, ook sterk verankerd met Brussel. Meer nog, hij heeft een woning in Laken laten bouwen, waar hij ook bijna vijftien jaar woonde en tekende, van januari 1952 tot juni 1966. Vandersteen is dus samen met zijn vrouw Paula Van den Branden (1912-1976) ooit Brussels burger geweest. Van zijn vier kinderen uit dat eerste huwelijk heeft de wieg van de jongste twee zelfs in dat huis gestaan. Zoveel en nog veel meer - over een huis met vijf slaapkamers, een ondergrondse garage voor twee wagens en een mooie diepe tuin - vernamen we uit een geschiedkundige bijdrage van Steph Feremans, verantwoordelijke van de studentenwerking van de VUB, in het tijdschrift Laca.
Deal met Hergé
In 1995 publiceerde Lisette Van Ginderachter in datzelfde tijdschrift het volgende: ‘De heer Willy Vandersteen liet in de Edouard Kufferathlaan 59 een huis bouwen hetwelk hij bewoonde van 1952 tot juni 1966 (…). Nadien verkocht hij zijn huis en verhuisde naar Kalmthout.’ Feremans diste de redenen op: ‘Vandersteen was naar Brussel komen wonen op vraag van Hergé, daar ze een commerciële deal hadden gevonden in het promoten van elkaars werk in het andere landsgedeelte. (…) Zo werd Tintin geliefd in Vlaanderen en Bob et Bobette in Franstalig België.’
Dat de ontwerper van de nieuwbouw weleens Vandersteen zelf zou kunnen zijn, durft Feremans te vermoeden. De tekenaar had immers in de voetsporen van zijn vader beeldhouwer-ornamentmaker de opleidingen tekenen, schrijnwerkerij en decorateur gevolgd. Verschillende decoratieve elementen aan de woning, zoals het monogram in de voordeur en aan het balkon of de op maat getimmerde kamerbibliotheek kunnen van zijn hand zijn.
Uit de Lakense periode van Vandersteen dateren alleszins de stripfiguren Jerom (voor het eerst in De dolle musketiers, 1952), de stouterik Krimson (Het rijmende paard, 1962) en de introductie van de teletijdmachine (De tuf-tuf-club, 1952). Verder vinden ook de Rode Ridders (1959), de westernstripreeks Bessy (de hond) en de oprichting van de Editions Bessy (1954) op hetzelfde adres, hun ontstaan in die Brusselse periode van de ‘Bruegel onder de striptekenaars’.
Ook Open-Vld'er en voorzitter van het gemeenschapscentrum Op'Weule, Kurt Deswert, stuurt ons info over Vandersteens Brusselse periode. "Vandersteen heeft niet alleen in Laken gewoond. Hij woonde voordien ook lange tijd in Ganshoren. Hij vestigde zich er net na de oorlog. In die periode bedacht hij de figuur Lambik. Het is daarom ook niet geheel toevallig dat die de naam kreeg van een biersoort die, zoals geweten, enkel in het Pajottenland en Brussel gebrouwen kan worden."
Pie Lambic
Aan de stripfiguur is ook een lokaal volksverhaal verbonden, vervolgt Deswert. Want - zo zegt men althans in Ganshoren - Vandersteen zou zijn personage gebaseerd hebben op ene Pie Lambic, cafébaas van een erg bekende 'laiterie' in de François Beeckmansstraat. Dat er misschien toch wat waarheid in de legende schuilt, mag blijken uit een oude postkaart die bewaard wordt in het digitale archief van de gemeente waarop 'Pie Lambic' staat, voor zijn 'afspanning'."
Dat maakt van Vandersteen en zijn striphelden nog meer 'Brusseleirs' dan geschreven. "Er is alvast niet zo heel veel verbeelding nodig om in de kloeke figuur op de foto van de Ganshorense 'afspanning' sporen van één van 's lands bekendste striphelden te zien," grapt Deswert nog.
Laca-voorzitter Feremans ontdekte trouwens nog veel meer. Vandersteens huis in de Kufferathlaan - ooit een van de eerste van de straat - werd enkele malen verkocht. Eerst aan het echtpaar Le Brun-De Waele, later, na hun dood, aan het echtpaar Jacobs-Vildaer in 2001. Onlangs kwam het nogmaals te koop. En wat bleek? Het originele bureau van Vandersteen stond nog steeds in het huis en moest wegens te omvangrijk weg. Marc Daniels – het alter ego van De Marck, en geestesvader van Stam & Pilou - kwam het te weten, en kon het meubel aanschaffen. “Le bureau est encore ‘dans son jus’, on y voit où il (Vandersteen, red.) posait son légendaire whisky (…). Zeg nu zelf, echt tof,” geeft De Marck te kennen op zijn facebookpagina, met foto’s erbij, zo tekent Feremans op. Of hoe het zweet en de druppels (sterke drank) van Vandersteen nog hun DNA nalieten in Brussels antiek.
VOLGENDE WEEK: Zijn er in Brussel ooit sporen uit de Romeinse tijd gevonden?
BIG CITY: stel zelf je vraag
Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.
Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.
Big City
Lees meer over: Laken , Samenleving , Big City , Suske en Wiske , Willy Vandersteen
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.