JOUW VRAAG. Waarom zijn de groene afvalzakken enkel nog te koop in de 4 recyparken?

Goed nieuws voor de vraagsteller: de volgende weken en zelfs maanden werkt de overheid verder aan een uitbreiding van het aantal afhaalpunten.

Intussen zes maanden na de invoering van de nieuwe regel biedt Net Brussel de nieuwe bio-afbreekbare groene zak voor tuinafval sinds vorige week buiten de Recyparken (containerparken) van het Brussels Gewest aan. Voorlopig is dat nog versnipperd en onoverzichtelijk, maar daar zou de komende weken en maanden dus verandering in komen.

Dat de regelgeving van start ging op 1 januari 2018 zonder een uitgewerkt distributienetwerk, schijnt niemands schuld te zijn. Wie is er bevoegd? PS-minister Fadila Laanan, voor Openbare netheid, CDH-minister Céline Fremault, voor Leefmilieu en PS-minister-president Rudi Vervoort, voor Openbare Besturen (de gemeenten dus, want niet alle gemeenten werken mee).

”Net Brussel heeft zelf niet gekozen voor deze groene bio-afbreekbare zak, het is een verplichting die ons werd opgelegd in het kader van de exploitatievergunning van Brussel-Compost, door Leefmilieu Brussel,” zo schuift Etienne Cornesse, woordvoerder Net Brussel het vuil door. “Hierdoor werd de verkoop van groene plastic zakken verboden sinds 1 januari 2018. Het Brussels Gewest wou de kwaliteit van de zakken garanderen en namaak vermijden. Spijtig genoeg liep dat vertraging op, waardoor de aankoopcentrale niet kon beginnen met de productie van de nieuwe bio-afbreekbare groene zakken. Er moest een overheidsopdracht worden uitgeschreven.”

Hopelijk heeft de vraagsteller dit voorjaar wel gesnoeid of het gras gemaaid, want de natuur wacht natuurlijk geen halfjaar, zoals Brussel Leefmilieu en Net Brussel. Met dat groen kon en kan iedereen zonder zakken, en vrac naar een van de vier Recyparken. Of het nu met een huur-aanhangwagen is, met de bakfiets of los in de koffer gekeild.

De Recyparken zijn te vinden in Vorst, Brussel-Stad aan de Van Praetbrug, Oudergem (enkel voor inwoners van Oudergem, Etterbeek, Elsene en Watermaal-Bosvoorde) en in Sint-Pieters-Woluwe (enkel voor inwoners van Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe). Ze zijn alleen toegankelijk na controle van de identiteitskaart. Ook op de website arp-gan.be zijn de adressen te vinden.

In elk Recypark kunnen maximaal twee rollen met groene zakken gekocht worden, voor 2,50 euro voor een rol van tien zakken van 60 liter. Opgelet, de oude, groene zakken uit plastic worden niet meer verkocht, maar ze kunnen nog tot het einde van het jaar gebruikt worden en daarna in de Recyparken per rol ingeruild worden voor de nieuwe afbreekbare versie.

Verkooppunten

Daarnaast zijn er ook gemeenten die op eigen initiatief de zakken verkopen, zoals Sint-Agatha-Berchem, Evere, Ganshoren, Oudergem, Ukkel, Vorst, de twee Woluwes en Watermaal-Bosvoorde. Die gemeenten én de Recyparken samen, verkochten al 22.000 rollen. En dan zijn er - zoals de wetgever aankondigde ‘vanaf juni’ - de verkooppunten in de grootdistributie. Daar zouden Carrefour, Colruyt en Delhaize aan meedoen, maar de nieuwe adressenlijsten worden niet gecommuniceerd (zie ook artikel op BRUZZ.be). Colruyt zou begin juli klaar zijn met de groene zakken in de rekken te leggen. Carrefour verdeelt sinds vorige week in de winkels, ‘wellicht’ vooral in de Hypermarkets en Markets-vestigingen. Delhaize heeft de knoop nog niet doorgehakt. “We kunnen de privéhandelaars niet dwingen, het is een commerciële transactie,” reageert Cornesse.

Wat wel als een paal boven water staat, is dat het Brussels Gewest geen stimuli aanreikt om elke bewoner van de stad de faciliteiten aan te bieden om in zijn wijk aan zakken te raken. In een stad als Nijmegen koop je zelfs een zak bij de groenteboer, het tankstation of de sigarenwinkel, en staan de afhaalpunten online. Dat heet pas milieubewust omgaan met een afvalverwerkingssysteem als groencompost, en de burger informeren én opvoeden.

Brussel koos voor drie leveranciers voor de nieuwe groene zakken. “De totale prijs van een groene zak, van fabricageproces, waar die 10 eurocent kost, tot het ophalen, verwerken en composteren, en de dienstverlening bedraagt iets meer dan 2 euro per stuk, of het nu via de verbrandingsoven in Brussel moet of in Doel (voor Vlaanderen),” stelt Jan Buysse, directeur van de intercommunale Interza (Zaventem, Wezembeek-Oppem, Kraainem, Kampenhout, Steenokkerzeel) in de Rand. Die productie- en verwerkingsprijs verschilt in Vlaanderen niet van die van Brussel. Toch betaalt de gebruiker in Vlaanderen een stuk meer dan in Brussel. “In Vlaams-Brabant (en Vlaanderen, red.) regeert de politiek van ‘de vervuiler betaalt’,” zegt Buysse. “Een zak voor groente-, fruit- én tuinafval kan tot 2 euro kosten. In Vilvoorde is dat 1,20 euro. Dat maakt dat de burger nadenkt over zijn verbruik en het afval dat dat oplevert, en er zuinig mee omspringt door bijvoorbeeld afval aan te drukken. Brussel zou bang zijn om de prijs te verhogen, uit vrees voor sluikstorten.” Daarom houdt de overheid de prijs laag, ontziet ze de vervuiler.

De nieuwe groene zak wordt in Brussel met 25 eurocent per zak dus goedkoper verkocht dan geproduceerd, wat betekent dat iedereen - ook wie weinig groenafval heeft - via fiscale aanrekeningen bijdraagt. De appartementsbewoner bijvoorbeeld. In dat opzicht blijft het systeem in het Brussels Gewest minder sociaal en helpt het de vervuiler niet om spaarzaam om te gaan met afval. “Voor water, gas en elektriciteit betaalt de consument alles,” stelt Buysse nog. “Waarom niet voor (groen)afval in de hoofdstad?”

VOLGENDE WEEK: Waarom heet de Berenkuil in Schaarbeek zo?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.