Het wordt drummen in het hoofd van Lander Gyselinck: 'Muziek is mijn sociale context'

Met zijn eigenzinnige zijspan Hihats In Trees laat de Brusselse drummer, producer en muzikale veelvraat Lander Gyselinck je meer dan ooit in zijn hoofd kruipen. “Dingen moeten niet altijd hapklaar zijn, het mag ook eigenzinnig en complex.”

Zeven jaar geleden begon Lander Gyselinck voor de UGent aan een doctoraatsstudie over het snijpunt tussen elektronische en analoge muziek, over het spanningsveld tussen producers en muzikanten, over de link tussen improvisatie en productie. De naar Brussel uitgeweken Gentenaar stelde daarbij één absolute voorwaarde: zijn studie mocht niet enkel theorie opleveren, er moest ook praktijk uit groeien. “Vanaf het begin heb ik mij voorgenomen dat alles wat ik onderzoek ook een artistieke output heeft. In het beste geval met een project dat ook op zich staat.”

Dat is gelukt, want uit zijn onderzoek ontstonden ondertussen Lander & Adriaan, zijn frenetieke danceduet met de Antwerpse elektronicabricoleur Adriaan Van de Velde, en het album Spam vol. 01 van KVR, het experimentele jazztrio dat hij vormt met bassist Dries Laheye en klaviervirtuoos Niels Broos. Maar ook Hihats In Trees, waarmee hij in 2020 solo debuteerde, is ontsproten aan zijn doctoraat. Met die elektronische-outfit-die-er-geen-is is Gyselinck nu aan zijn tweede werkstuk toe, Artefacts, dat uitkomt bij Maloca, het label van de Brusselse producer Le Motel.

“Ik vind het fijn om iets te bedenken vanuit een academisch platform, daarmee te experimenteren, en dat ook tot leven te brengen,” vertelt Gyselinck. “Zo maak je muziek die geen enkel commercieel doel heeft, die totaal compromisloos is.” De poëtische ironie ervan is dat mensen deze muziek blijkbaar echt wilden horen, zegt hij. “Hihats In Trees is zelfs opgepikt door de Belgische modeontwerper Dries Van Noten, hij heeft mijn muziek gebruikt als soundtrack bij een defilé. En volgend jaar brengt de Brusselse filmmaker Lieven Corthouts zijn documentaire uit over de Eritrese wielrenner Biniam Girmay, met muziek van Hihats In Trees.”

In se is Hihats In Trees muziek om te clubben, en tegelijk ook niet. “Lefto (de Brusselse producer en dj, red.) vindt de muziek zalig, hij draait de tracks wel, maar eigenlijk beschouwt hij ze niet als typische clubmuziek,” legt Gyselinck uit, die naar eigen zeggen zelf al tien jaar uitsluitend naar elektronische muziek luistert. “Hihats In Trees heeft alles wat je doet denken aan een club, maar ook niets. Beschouw het eerder als mijn dichterlijke ode aan clubmuziek en de rijke traditie van elektronische muziek.”

Gyselinck is geschoold als jazzdrummer, maar met Hihats In Trees maakt hij ook opgang als producer. “Soms kom ik mensen tegen die niet weten dat ik drum, dat vind ik een frisse gedachte. Het feit dat ik mezelf in die producersstoel heb geduwd, heeft veel opgeleverd, ook als muzikant en componist.” Het is bijvoorbeeld vanuit die benadering dat Gyselinck vorig jaar Pourriture noble producete, de lyrische liaison tussen jazz en hiphop die hij samen met Zwangere Guy in elkaar bokste.

“Mensen zullen mij vooral kennen als iemand die op het moment zelf muziek maakt, dat zal altijd mijn sterkte blijven. Maar ik vind het ook fris om muziek van op een laptop te ‘construeren’.”

Dat construeren mag je letterlijk nemen, Gyselinck noemt de vreemdsoortige, ritmische klankwereld van Hihats In Trees bovenal ‘knutselen’. “Hihats In Trees is een heel arbeidsintensief project. Ik heb elk geluid live ingespeeld, wat je hoort zijn allemaal analoge instrumenten en percussie-elementen, met al hun imperfecties, die ik daarna bij elkaar geplakt hebt. Het voelt elektronisch, maar er is niets elektronisch aan, er komt geen drumcomputer of synth aan te pas.”

Gyselincks werkwijze is onorthodox. “Ik heb geen opleiding studio-engineering gehad, en daar ben ik blij om. Ik heb gewoon op mijn oren vertrouwd. Ik doe dit onderzoek om muziek en klanken beter te begrijpen, maar eigenlijk ben ik een heel intuïtieve muzikant.”

Voor de eerste experimenten die tot Hihats In Trees leidden, werkte Gyselinck samen met studenten productie aan School of Arts & KASK in Gent. “Ik wilde niet vanuit mijn ivoren toren werken en mijn studenten bij het onderzoek betrekken. Ik heb heel veel met hen geëxperimenteerd, bij de opnames, maar ook bij het mixen. Ik moedigde hen aan om alle regels die ze hadden geleerd los te laten. (Lacht) Zo heb ik zelf ook altijd gewerkt. Het moet in de eerste plaats goed klinken, hoe die klank bereikt wordt, is niet zo belangrijk.”

Het onderzoek heeft Gyselinck veel muziek en inzichten opgebracht, maar het heeft hem ook genekt. “Ik had onderschat hoe diep je moet gaan. In de beginfase heb ik heel veel gestudeerd en getranscribeerd, waardoor de output lang op zich liet wachten.” Werken ging vaak dag en nacht door, zijn hoofd bleef de hele tijd aan staan. “Ik was sowieso al een workaholic, maar dat doctoraat heeft dat nog meer gevoed. Nu, ik werk als onderzoeker en docent voor het KASK, waardoor ik niet volledig moet vertrouwen op concerten. Dat brengt ook wel een verantwoordelijkheid met zich mee.”

Gyselinck houdt altijd meerdere projecten tegelijk in de lucht, van Lander & Adriaan over KVR tot BeraadGeslagen en het ingeslapen STUFF. “Ik wil zoveel mogelijk nieuwe muziek ontdekken, maken of spelen. Muziek is mijn sociale context, het is de manier waarop ik met mensen communiceer. Al het praktische errond is voor mij werken. Als ik een uur kan drummen of muziek kan maken, ben ik helemaal chill.”

Hihats In Trees is beslist geen radiovoer, dit is muziek voor een klein publiek. “Ik vertel een verhaal met enkel een ritmisch vocabularium, er komt bijna geen harmonische of melodische informatie aan te pas, dat is niet evident. Maar kunst mag ook niche zijn. Als je te veel compromissen sluit, krijg je enkel entertainment. Er is niets mis met entertainment, ik kan daar hard van genieten, maar dingen moeten niet altijd hapklaar zijn, ze mogen eigenzinnig en complex zijn.”

Met Hihats In Trees laat de muzikale doeal nog wat dieper onder zijn almaar heviger gonzende hersenpan kijken. “Alsof je een luikje in mijn hoofd opent en erin duikt,” lacht hij. “Hihats In Trees gaat over alle muziek waar ik graag naar luister.”

Artefacts van Hihats In Trees is vanaf vandaag beschikbaar op vinyl (Maloca)