JOUW VRAAG. Klopt het dat de Brusiliatoren beweegt bij stormweer?

Bewoners van de Brusilia in Schaarbeek die hun luchters zien wiebelen, hoeven niet te vrezen dat ze zich dingen beginnen in te beelden. Hun toren kan namelijk (een beetje) mee bewegen met de wind.

Gebouwen mogen nog zo massief lijken en opgetrokken zijn uit zware steen of gewapend beton, ze kunnen lichtjes heen en weer bewegen. “Een gebouw is eigenlijk een soort omgekeerde slinger,” zegt Dirk Jaspaert, specialist stabiliteit aan de KU Leuven. “Het kan heen en weer bewegen, maar komt altijd weer in evenwicht. Dat is niets om ongerust over te zijn, maar hoe hoger het gebouw, hoe groter de amplitude van de beweging, en dus kan je dat soms wel voelen in torens.”

Wolkenkrabbers kunnen gaan wiebelen bij een aardbeving of, couranter in onze contreien, bij een hevige storm. Bij lage gebouwen is de speling miniem, maar heel hoge torens kunnen tot enkele tientallen centimeter of zelfs meer dan een meter heen en weer bewegen. Op het internet zijn bijvoorbeeld filmpjes te vinden van ‘dansende wolkenkrabbers’ in Tokio.

In Brussel loopt het allemaal zo’n vaart niet wegens weinig aardschokken en amper echte wolkenkrabbers. Maar ook gebouwen van honderd meter hoog zoals de Brusilia zijn blootgesteld aan heel wat wind. Hoe hoger boven de grond, hoe sterker die waait. “Op de Brusilia hebben wij nog geen metingen gedaan, maar op het dak van The Hotel is de gemiddelde windsnelheid ongeveer 5,5 meter per seconde,” zegt Mark Runacres, ingenieur en windspecialist aan de VUB. “Op een brug over het kanaal is dat maar 3,5 meter per seconde en in een kleine dichtbebouwde straat nog minder. De wind waait feller daarboven omdat er minder obstakels zijn.”

Behalve de hoogte speelt ook de structuur van het gebouw een rol. De Brusilia zit stevig in elkaar, dus blijft de beweging beperkt. Gebouwen mogen echter ook niet te ‘stijf’ zijn. “Als het niet een beetje meebeweegt, krijg je barsten, of zou het kunnen breken,” aldus nog Jaspaert. Om problemen door zogenoemde windbelasting te vermijden bestaat een Europese norm. Elk gebouw dat wordt neergepoot moet daaraan voldoen en is dus in principe goed bestand tegen de wind. Voor gebouwen met een meer futuristische vorm worden bijkomende tests gedaan met computersimulaties of door een maquette in een windtunnel te plaatsen.

Bij hoge gebouwen met afwijkende vormen kan de problematiek heel complex worden. Niet elke gevelbekleding is dan bestand tegen de elementen, of het ontwerp moet worden bijgestuurd om de aerodynamiek te verbeteren. Boven in een toren kan ook een gewicht worden opgehangen dat in vergelijking met het gebouw in de tegengestelde richting beweegt en zo de beweging voor een stuk opheft. Voor dergelijke oplossingen moeten architecten aankloppen bij zeer gespecialiseerde ingenieursbureaus.

VOLGENDE WEEK: Waarom bestaat de Grote Begijnhofkerk nog en wat is er gebeurd met de rest van het begijnhof?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie via het formulier hiernaast. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.