JOUW VRAAG. Waarom houdt men die lelijke boom in Sint-Agatha-Berchem recht?

De Kasterlinde is als laatste grensboom van het Brussels Gewest zonder meer een monument. Cafégangers van In de Linde hebben ertegen geplast. Kunstenaars als Alexandra Cool hebben hem in hun fotocollectie vereeuwigd. En de boom zou ook Napoleon niet ontgaan zijn: zijn kanonnen zouden van hieruit Brussel hebben beschoten.

Kortom, wie langs de aanliggende Kasterlindenstraat in Sint-Agatha-Berchem de stad induikt, om alle files te mijden, kent hem als referentiepunt. Hier gaat de groene zone mondjesmaat over in het verstedelijkte landschap, met een laatste weids uitzicht vanaf een plateau dat iets lager ligt dan het hoogste Brusselse punt: Altitude 100 in Vorst.

Afgaand op zijn omtrek, zou deze wrong en knoet van een boom met de Joséphine-eik in Vorst tot de oudste van het gewest behoren. De herberg In de Linde, uit 1875, heeft alleszins zijn naam en bekendheid te danken aan deze nestor onder de grootbladige zomerlinden (Tilia platyphyllos). Sinds 2003 is hij dan ook opgenomen in de inventaris van merkwaardige en beschermde bomen van Monumenten & Landschappen en sinds 2006 staat hij op de bewaarlijst van gewestbomen.

Ruim 325 centimeter buikomtrek heeft onze zomerlinde (gemeten op 150 centimeter hoogte). En daarmee staat hij ongeveer op de twaalfde plaats van alle linden in Brussel. Zijn leeftijd wordt op ruim tweehonderd jaar geschat.

Helaas oogt onze Kasterlinde - vooral in de winter - erg miserabel, en lijkt hij zelfs weg te kwijnen. Wat wil je? Hij bleef van geen onheil gespaard. Een solitaire boom, zeker op een heuvelkam, vangt alle weer en wind op. Zo ook enkele blikseminslagen die hem zwaar teisterden. Vandaar zijn Quasimodo-achtig uiterlijk, meer gedrocht en bultiger dan een trotse linde betaamt. Ook is hij 'opgelapt' met ijzeren stangen en destijds met betonvulling als ware hij een ontzenuwde kies met een spiraalstift doorboord. En toch doorstaat hij de tand des tijds. Wie zou het wagen de bijl in zo'n erfgoedstuk te zetten? Lindebomen staan van oudsher bekend om hun verzoenings- en gemeenschapskracht, en wat heeft het regiogrensgebied meer nodig?

Niet enkel op de Topografische kaart van Brussel en omgeving van Philippe Vandermaelen (1858) staat de 'Kaster Linde' als topografische paal genoteerd, om er de grens te preciseren tussen Berchem, Molenbeek en Dilbeek. Vier wegen (bij Vandermaelen zelfs vijf) komen bij de boom uit, met als voornaamste de lange Kasterlindenstraat. Ook op de kaart van De Wauthier (1821) stond de grensboom al aangestipt. In 1799 werd zelfs zijn aanpalende kapel gesloopt.

Nu de meimaand de basiscontouren van het takkengestel volledig verbergt, als een groen T-shirt rond de bierpens van de caféstamgast, oogt de boom meer dan uniek. En willen wij een publiek geheim ontsluieren: los van de verwarring door gemeente- en verkeersborden staat de Berchemse reus eigenlijk op Dilbeekse bodem. Maar vermits wij over Vlaanderen niet schrijven, hebt u dit niet gelezen.

VOLGENDE WEEK: Was er ooit een circus in het Koninklijk Circus en zat de koning er dan in het publiek?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.