JOUW VRAAG: Bevinden er zich schuilkelders uit WOII onder het Vossenplein?

De ‘schuilkelder voor passieve defensie’ onder het Vossenplein, volgens de beschermingsaanvraag gebouwd in 1942, is een overblijfsel uit bange tijden. De bunker staat aangekruist op een plan van 1941-1942 met dertig schuilkelders in Brussel-centrum.

Meer informatie was er niet beschikbaar bij het Stadsarchief, tot BRUZZ enkele jaren geleden hierover berichtte. De bezetter liet geen plannen na. Ook in een dossier van het Stadsarchief over de ‘schuilkelders voor passieve luchtbescherming’ uit WO II werd trouwens geen melding gemaakt van de bunker met twee toegangstrappen onder het Vossenplein. Zelfs de dienst Monumenten en Landschappen had tot voor enkele jaren geen documentatie over de bunker.

In het vooruitzicht van een heraanleg van het Vossenplein in 1997 liet toenmalig schepen Michel Van Roye (Ecolo) in 1995 de bunker op stabiliteit onderzoeken. Rioolarbeiders openden een toegangsgat en namen polaroidfoto’s, die toonden dat de tand des tijds geen vat had gekregen op de schuilkelder. Muurschilderingen als ‘Verboden te spuwen/Défense de cracher’ wezen de burger van het interbellum op ‘manieren’. Van Roye vond de site van 300 vierkante meter groot van geen belang voor publieksbezoeken en startte destijds geen beschermprocedure op.

Toen Brussels schepen van Mobiliteit Els Ampe (Open VLD) vier jaar terug in het kader van het hoofdstedelijk Circulatieplan onder het Vossenplein in een parking wou voorzien, gingen plots stemmen op ter vrijwaring van de schuilkelder of minstens tot zijn integratie in de parking. Een petitie liep uit op ruim 23.000 njet-stemmen voor een ondergrondse parking.

Haast gelijktijdig zette minister-president Rudi Vervoort (PS) de Dienst Monumenten en Landschappen aan het denken of de archeologische site een beschermprocedure behoefde. Die procedure werd ingezet op 14 juli 2016 op vraag van Pétitions Patrimoine. Sindsdien bezocht de dienst Monumenten en Landschappen de site.

Jo De Witte, woordvoerder van Vervoort: “Zodra het rapport gefinaliseerd is, zal de regering een beslissing nemen.” Het voorlopig rapport meldt alvast dit: “De bunker is gecompartimenteerd door muren die in zigzag staan, om de schokgolven bij explosies te breken. Inscripties op de muren tonen een civiel gebruik. In de verschillende ruimtes bevinden zich alkoven met (restanten) van zitbanken. Aan de beide uiteinden van de bunker bevinden zich toiletten. Daar bevinden zich ook aan weerszijden de trappen die toegang tot de bunker verleenden, die werden na de oorlog afgesloten.”

Vooralsnog blijft er onduidelijkheid over de typologie en exacte bouw van de kelder, wegens tegenstrijdige documenten. Er bestaat ook een plan van 1942 voor constructie van een sanitaire installatie onder het plein.

VOLGENDE WEEK: wie was Donald Fallon naar wie het Fallonstadion is genoemd?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.